Các nhà văn, nhà thơ giao lưu tại chương trình.
Món quà đẹp đúng dịp Tết Thiếu nhi
Giải thưởng được tổ chức ngay trước ngày Tết thiếu nhi với việc tôn vinh các sáng tác, trình diễn nghệ thuật xuất sắc "của thiếu nhi" (thiếu nhi là chủ thể sáng tạo) hoặc "vì thiếu nhi" (thiếu nhi là đối tượng phục vụ) thực sự là một món quà đẹp tặng cho các bạn nhỏ cũng như đối với những người dành nhiều yêu mến và tâm huyết trong lĩnh vực hoạt động văn học nghệ thuật vì thiếu nhi.
Ở lần trao giải đầu tiên này, trong số 6 tác giả được trao giải có hai gương mặt nhỏ tuổi cùng được tôn vinh là bạn Nguyễn Đới Chung Anh (10 tuổi, đến từ Hà Nội) và bạn Cao Khải An (12 tuổi, đến từ Cà Mau). Việc các bạn ở lứa tuổi thiếu nhi được trao giải ngay cả khi tác phẩm chưa được xuất bản sẽ khích lệ các bạn thiếu niên có niềm say mê viết, sáng tác hội hoạ phát huy tài năng của mình để toả sáng cùng sân chơi Dế Mèn.
Nguyễn Đới Chung Anh chia sẻ: ”Cháu thật hạnh phúc” khi đoạt giải và được đứng cùng hoạ sĩ thần đồng Nguyễn Thành Chương và hoạ sĩ của bộ “Thần đồng đất Việt” Lê Linh.
Chất lượng từ mùa giải đầu tiên
Chỉ được 4 tháng phát động, nhưng Giải thưởng đã thu hút hơn 100 tác phẩm, chùm tác phẩm dự thi với đầy đủ các loại hình nghệ thuật, trong đó nhiều nhất là truyện ngắn, tập truyện ngắn và truyện dài. Bên cạnh đó, Ban sơ khảo giải thưởng còn tích cực “đãi cát tìm vàng”, rà soát một số lượng lớn các tác phẩm dành cho thiếu nhi được sáng tác, công bố trong thời gian từ 1/1/2019 đến 7/9/2020 để trình lên Hội đồng giám khảo xem xét… nhằm hạn chế đến mức thấp nhất việc bỏ sót các tác phẩm lớn. Qua đó, có thể khẳng định, kết quả giải thưởng đã phán ánh được phần nào bức tranh toàn cảnh về nghệ thuật thiếu nhi trong thời gian qua.
Từ 12 tác phẩm vào vòng chung khảo, Hội đồng Giám khảo do nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam làm Chủ tịch, cùng các thành viên là nhà văn Nguyễn Quang Thiều (Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam), nhà thơ - nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha, họa sĩ Thành Chương, họa sĩ Lê Linh, đạo diễn Nguyễn Phi Phi Anh và nhà báo Lê Xuân Thành đã tiến hành bỏ phiếu để chọn ra các giải thưởng.
Kết quả: Giải thưởng Lớn - Hiệp sĩ Dế Mèn (Cricket Knight) được trao cho nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, tác giả của truyện dài Làm bạn với bầu trời. Trị giá: 30.000.000 đồng/giải. 04 Giải Khát vọng Dế Mèn (Cricket Desire), trị giá: 10.000.000 đồng/giải, được trao cho: Chùm tranh chủ đề phòng chống Covid-19 của Nguyễn Đới Chung Anh (10 tuổi); Chuyện của Bắp ăn mơ và xóm Đồi rơm (bản thảo truyện dài) của Cao Khải An (12 tuổi); Mộng giang hồ (bản thảo tập truyện ngắn) của Nguyễn Chí Ngoan; Chùm ca khúc chủ đề thiếu nhi của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung.
Nụ cười hạnh phúc của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung khi được “làm bạn với tuổi thơ và sáng tác cho tuổi thơ”.
Những hoạt động ý nghĩa và những hành động đẹp
Để ủng hộ cho Giải thưởng Dế Mèn, gần 20 họa sĩ tên tuổi, được xem là những thương hiệu "đắt giá" trên thị trường mỹ thuật, đã chuyển cho BTC Giải Dế Mèn những tác phẩm thật sự tâm đắc của mình để bán và đóng góp từ 50% giá bán tranh cho giải. Đó là các họa sĩ Trần Nguyên Đán, Thành Chương, Nguyễn Quang Thiều, Phạm An Hải, Đinh Quân, Dũng Tí, Phan Thiết, Tào Linh, Phạm Hà Hải, Nguyễn Duy Nhi, Phạm Bình Chương, Đinh Thị Thắm Poong, Nguyễn Thu Hương, Nguyễn Thế Hùng, Vũ Mười… và nhà sưu tập Thanh Uy. Những tác phẩm này được trưng bày ngay tại Lễ trao giải, đồng thời đã được đưa lên trang Fanpage của Giải để được "dán nơ" (đặt mua). Cùng với đó là 100 cuốn sách Làm bạn với bầu trời (Bản đặc biệt) mà nhà văn Nguyễn Nhật Ánh ký tặng dành riêng cho Giải Dế Mèn.
Năm nay, dù không gửi dự thi nhưng tác phẩm Chuyện của anh em nhà Mem và Kya (Nguyễn Quang Thiều)) vẫn được các thành viên Ban sơ khảo phát hiện và bình xét với số phiếu rất cao tại vòng sơ khảo và chung khảo. Tuy nhiên, nhà văn Nguyễn Quang Thiều đã có tâm thư xin rút tên khỏi Giải thưởng. Nhà văn chia sẻ: "Có thể giải thưởng Dế Mèn năm nay chưa hẳn trọn vẹn, nhưng tôi muốn nó trọn vẹn theo một nghĩa khác. Đó là thái độ của người chấm giải, sự uy tín và là bước đệm cho những mùa giải tiếp theo. Tôi rút khỏi giải là một thái độ để chúng tôi tôn trọng giải đó cao hơn nữa. Chuyện của anh em nhà Mem và Kya được đón nhận đối với tôi đã là một niềm hạnh phúc. Tôi cũng thấy hạnh phúc và vô tư khi rút khỏi giải thưởng. Và càng hạnh phúc hơn khi tôi - chúng ta đang nỗ lực từng ngày vì một nền văn học cho trẻ em, vì quyền lợi trẻ em tại Việt Nam”.
Ngay sau khi biết mình được nhận giải thưởng “Hiệp sĩ Dế Mèn” với giá trị 30.000.000 đồng, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cũng đã dành toàn bộ số tiền để ủng hộ quỹ với mong muốn giải thưởng có thể tôn vinh được nhiều người hơn nữa có những hoạt động cống hiến cho thiếu nhi trong lĩnh vực văn học nghệ thuật.
Đây là giải thưởng phi lợi nhuận thường niên tính từ mùa giải đầu tiên này. Với tinh thần cao quý của giải thưởng, tinh thần làm việc trách nhiệm của hội đồng giám khảo, chúng ta hoàn toàn có thể hy vọng những năm tới thiếu nhi sẽ được thưởng thức nhiều tác phẩm hay, đặc sắc ở các lĩnh vực gồm cả văn học, mỹ thuật, ca nhạc và sân khấu điện ảnh.
