Chẳng có vinh quang nào là dễ dàng, con đường đến thành công bao giờ cũng chông gai, và Italia đã trải qua một trận cầu gian nan. Ở trận đấu này, Tây Ban Nha mới là đội chơi bóng nhiều hơn, kiểm soát bóng nhiều hơn, nhưng đội bóng Thiên thanh cũng đã giữ vững được tinh thần và ý chí. Thần may mắn cũng phần nào chìa cánh tay ra với đội trưởng Chiellini và những đồng đội của anh.
Ở giải đấu EURO lần này, Italia trình diễn một lối đá tấn công rực rỡ và cuốn hút. Các học trò của HLV Mancini chơi bóng dựa trên việc chủ động triển khai bóng từ tuyến dưới lên, ban bật đập nhả liên tục. Lối chơi này là chịu sự ảnh hưởng của triết lý Tiqui Taca do chính những người Tây Ban Nha phát minh ra. Trong một đêm mà Tiqui Taca "hàng fake" - Tiqui Taca kiểu pizza Ý gặp phải Tiqui Taca "hàng auth xịn sò", thì những dũng sĩ đấu bò mới là những người kiểm soát bóng tốt hơn, có quả bóng trong chân nhiều hơn.
Hàng tiền vệ của Tây Ban Nha với Busquets, Jodi Alba, Koke, Pedri và Olmo đã lấn lướt hơn so với Barella, Jorginho và Verratti của Italia. Đặc biệt là chàng trai 18 tuổi Pedri. Pedri có tỉ lệ chuyền bóng chính xác 100% trong 90 phút thi đấu chính thức, tranh chấp hiệu quả và có tới 3 lần mở ra những đường chuyền có thể tạo ra bàn thắng.
Trước một Tây Ban Nha chiếm được quyền kiểm soát bóng phối hợp nhiều hơn, chuyền bóng nhiều hơn, Italia trở lại với bản năng của họ - đội bóng giỏi phòng ngự nhất thế giới. Chiellini dù đã bước sang tuổi 37 những không một lần nào thất bại trong các pha tranh chấp 1-1. Bộ đôi hậu vệ Chiellini - Bonucci giúp khung thành của thủ thành Donnarumma đứng vững.
Hiệp 1, với 1 thế trận chặt chẽ, hàng công của 2 đội đều chơi không tốt. Immobile bên phía Italia hay Oyarzabal bên phía Tây Ban Nha đều khó có cơ hội rõ ràng. Những đường chọc khe sau liên tiếp những pha chuyền bóng của Tây Ban Nha hay những pha phản công trở lại của Italia đều không hiệu quả, hai đội rời sân với tỉ số hòa 0-0.
Sự chặt chẽ đó kéo dài đến phút thứ 60, với một pha bóng mang dấu ấn tỏa sáng cá nhân đậm nét. Từ một pha bóng phản công, Chiesa có pha cứa lòng hiểm hóc, bóc đi vào khe giữa 2 hậu vệ Tây Ban Nha. Unai Simon có lẽ đã bị hơi khuất tầm nhìn nên không kịp phản xạ cản phá ở pha bóng này. Italia vươn lên dẫn trước 1-0.
Có bàn thắng dẫn trước, Italia chủ trương xây chắc phòng tuyến phòng ngự. Tây Ban Nha không rối loạn, tiếp tục triển khai lối chơi phối hợp bóng liên tục. Olmo có một trận đấu xuất sắc, và là người đập nhả sau đó kiến tạo một đường chuyền chọc thẳng vào trung lộ như một nhát kiếm sắc bén cho Morata băng xuống đệm lòng tung lưới thủ thành cao gần 2m Donnarumma ở phút thứ 80.
Thêm gần 15 phút thi đấu chính thức và hơn 30 phút của 2 hiệp phụ, không bàn thắng nào được ghi thêm. HLV Mancini đã phải thay đổi tất cả những cầu thủ tấn công nhưng không đạt hiệu quả gì, Italia lép vế về lối chơi so với Tây Ban Nha. Đội quân của HLV Luis Enrique thì cầm bóng nhiều hơn nhưng vẫn thiếu đi một chút sắc bén để đè bẹp được một Italia chống chịu rất tốt.
Trận đấu được giải quyết thắng thua trên chấm 11m và mọi thứ quá nghiệt ngã cho Tây Ban Nha. Hai người hùng Olmo và Morata đều đá hỏng 11m, đặc biệt là Morata với một pha đệm lòng quá kém cỏi khi lĩnh trách nhiệm thực hiện cú sút quyết định. Ngược lại, Jorginho của Italia trong lúc căng thẳng cân não lại tự tin thực hiện cú sút "nhảy chân sáo", kĩ năng sút 11m mà rất nhiều cầu thủ trong đó có đội trưởng Quế Ngọc Hải của Việt Nam vẫn hay thực hiện. Cú sút đánh lừa được Unai Simon, đem về chiến thắng chung cuộc cho Italia.
Italia đã giành quyền vào chơi trận Chung kết, và đối thủ của họ là đội thắng trong trận Bán kết 2 giữa Anh và Đan Mạch.
