Charles Darwin - cha đẻ của thuyết tiến hóa hay rất nhiều người yêu động vật khác đều tin rằng, chó, mèo hay các loài động vật có thể khóc khi chúng buồn.
Tuy nhiên, các nhà sinh vật học hiện đại lại đưa quan điểm trái ngược. Họ cho rằng dẫu tất cả các loài động vật trên cạn đều có khả năng tiết nước từ tuyến lệ, nhưng mục đích chính của phản xạ này chỉ là để giữ ẩm, bôi trơn và làm sạch nước mắt.
Ad Vingerhoets - một giáo sư tâm lý học người Hà Lan, cho rằng quan niệm động vật biết khóc là hoàn toàn sai lầm. Theo ông, chỉ con người là loài động vật duy nhất biết thể hiện cảm xúc bằng nước mắt.
Còn Bryan Amaral, một quản lý cấp cao của Vườn thú Quốc gia Smithsonian (Mỹ) khẳng định hình ảnh động vật "khóc" mà chúng ta thường nhầm tưởng thực ra là cơ chế để chúng bôi trơn giác mạc. Tuy nhiên khi một con vật tiết ra quá nhiều nước mắt, có khả năng nó đã bị nhiễm trùng ở bộ phận này, hoặc giác mạc của chúng bị xước vì một lý do nào đó.
Nước mắt được chia ra làm 3 loại: loại 1, dùng để làm ẩm và bảo vệ giác mạc, loại 2 tiết ra với khối lượng lớn hơn, khi mắt bị kích ứng bởi ánh sáng, hơi cay, hoặc trong một điều kiện đặc biệt.
Loại thứ 3, cũng là loại mà chỉ duy nhất con người sở hữu, đó là nước mắt tiết ra khi chúng ta xúc động. Đây được coi là một trong những đặc trưng duy nhất của loài người bên cạnh ý thức, trí tuệ và khả năng sáng tạo.
Khi nào chúng ta biết động vật đang buồn?
Khi buồn, con người chúng ta có thể khóc. Nhưng động vật thì không thể “khóc” như chúng ta, chúng sẽ làm gì để thể hiện nỗi buồn?
Những loài thuộc bộ linh trưởng hay ở một số vật nuôi như chó, mèo,… khi buồn, chúng sẽ thay đổi tập tính thường ngày, trở nên chán nản, uể oải, chán ăn, cụp tai hoặc đuôi, trở nên hung dữ, sợ sệt,..
Tuy nhiên, những cảm xúc này thường chỉ là thoáng qua hoặc kéo dài trong thời gian ngắn. Nếu như kéo dài, rất có thể động vật bị mắc một chứng bệnh nào đó thay vì chỉ là dấu hiệu của cảm xúc thông thường.
Ngoài ra, cũng bởi kích thước khá nhỏ của các loài động vật so với não người, nên chúng không thể làm được một số việc mà con người có thể làm để thể hiện cảm xúc rõ rệt.
