Chắc hẳn đã không ít lần bạn bắt gặp hình ảnh trên MXH một số người dân đeo mặt nạ phòng độc để đun bếp kho cá, một số người sẽ cho rằng hình ảnh đó chỉ mang tính chất minh họa hay thậm chí là làm quá chứ kho cá thì không hề độc hại. Tuy nhiên những hình ảnh đó là thật và được ghi lại tại một làng quê nổi tiếng với món cá kho trứ danh nổi tiếng Việt Nam.
Làng Đại Hoàng, hay còn được gọi là làng Vũ Đại (thuộc xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, Hà Nam) quê hương của đặc sản cá kho. Những năm trở lại đây món ăn này ngày càng trở nên nổi tiếng và được nhiều gia đình ưa chuộng đặt mua để thưởng thức trong những dịp lễ lớn trong năm, đặc biệt là dịp Tết Nguyên Đán.
Đến với quê hương của nhà văn Nam Cao những ngày này, không gian dường như mờ ảo hơn bởi làn khói phảng phất khắp các ngả đường. Chỉ cần đi lướt qua thôi bạn cũng có thể cảm nhận rõ hương thơm của các nguyên liệu bên trong niêu cá kho vang danh quê cụ Bá Kiến.
Cá kho làng Vũ Đạo có nhiều tên gọi khác nhau như cá kho Đại Hoàng, cá kho Hà Nam hay cá kho Nhân Hậu, nhưng dù là tên gọi nào thì cá kho nơi đây cũng có hương vị đặc trưng mà không đầu bếp nào khác có thể nấu được.
Vào năm cao điểm khi nhu cầu của người mua tăng, có hộ gia đình còn bán được hàng nghìn nồi cá. Để kịp các đơn đặt hàng, người bán phải thức xuyên đêm kho cá cho kịp. Vì được nấu hoàn toàn bằng bếp củi nên khá khó khăn trong việc kiểm soát nhiệt độ, việc tiếp xúc với khói bếp cũng không thể tránh khỏi, do đó người dân đã nghĩ ra biện pháp đeo mặt nạ phòng độc khi kho cá để tránh các tác động của khói vào mắt và phổi.
Ngoài ra khâu chọn nguyên liệu cũng được chuẩn bị rất kỹ lưỡng, từ cá cho đến niêu đất để kho đều phải đáp ứng yêu cầu. Khi kho cá phải kho ít nhất trong vòng 12 tiếng, cầu kỳ trong khâu chế biến nên dù giá thành cao vẫn được nhiều người sẵn sàng mua để thưởng thức hoặc để là quà biếu. Một niêu cá kho nhỏ có giá khoảng 500 nghìn đồng, những nồi to hơn có giá khoảng từ 1 triệu đến 1,5 triệu đồng.
