Đối với những bạn nhỏ ở đây, sách thật sự là điều gì đó xa vời, song sự sáng tạo đã giúp người Indonesia tìm ra nhiều cách mới để đưa những cuốn sách tới tay các bạn nhỏ.
Bác Sutino “Kinong” Hadi điều hành thư viện di động tên Bemo ở ngoại ô trung tâm Jakarta của Tanah Abang. Ảnh: Sian Cain / TheGuardian
Như mọi ngày, một người đàn ông lấy đà đẩy chiếc xe kéo ba bánh cũ kỹ của mình xuống một đoạn đường dốc và một hành trình đầy tiếng cười lại bắt đầu. Bác lái xe, Sutino “Kinong” Hadi, cười rất tươi và lái chiếc xe nhỏ của mình dừng bên ngoài một trường mầm non ở Tanah Abang, trung tâm Jakarta. Chiếc xe này dường như có một sức hút lạ kỳ với các bạn nhỏ. Khi chiếc xe vừa dừng lại, đám đông tầm 20 bạn nhỏ ùa ra để vây quanh chiếc xe, có bạn bám đu người lên những thanh chắn, có bạn leo luôn lên ghế trước ngồi. Sự phấn khích hiện lên trên mặt từng bạn nhỏ bởi: thư viện di động của các bạn ấy đã tới rồi.
Bác Kinong là một trong hàng ngàn người Indonesia đã mở thư viện riêng tại khu vực mình sinh sống. Ước tính có hàng ngàn thư viện như vậy ở Indonesia, những tủ sách di động được mở ra bởi những người rất bình thường nhưng lại có những sáng kiến rất tuyệt vời. Nhờ vậy, việc thiếu sách trong khu vực đã được giải quyết. Những thư viện nhỏ này thi thoảng cũng được tài trợ bởi một số khoản đóng góp không thường xuyên.
Bác Kinong bắt đầu lái chiếc xe “thư viện di động” của mình từ năm 2013. Bác chia sẻ rằng phải rất cẩn thận để không có quá nhiều bạn nhỏ đem sách về nhà. (Sian Cain/The Guardian)
Không chỉ có thư viện Bemo trên xe tuk-tuk mà còn có Perahu Pustaka, một chiếc thuyền thư viện đi thuyền quanh phía tây Sulawesi. Có những thư viện lại ở mặt sau của xe rau hay trên kệ được những con ngựa ở Serang và Tây Papua đeo quanh mình. Across Banten, một câu lạc bộ xe máy gồm 200 người có tên Komunitas Motor Literasi (Moli), thường mang sách tới tận nhà bằng một hộp gắn trên xe của họ và đem giao một cách dễ dàng.
Xe máy của chú Andri Gunawan, là một trong 200 chiếc xe trong hội Komunitas Motor Literasi (Moli). (Ảnh: Sian Cain / TheGuardian)
Tất cả đều được thực hiện bởi những người bình thường với nhiều kỳ vọng về thế hệ tương lai, giống như bác Kinong, 59 tuổi. Bác đã phải nghỉ học trước khi lên 10. Từ năm 2013, bác đã đậu thư viện Bemo gần trường học ở Tanah Abang và để trẻ em ở quanh đó có thể dễ dàng thưởng thức những cuốn sách. Ông đôi khi chỉ cho phép các bạn nhỏ đem một cuốn sách về nhà với một lời hứa nghiêm túc rằng chắc chắn sẽ trả lại nó. Tôi đã từng mất rất nhiều sách theo cách đó, anh ấy cười.
Andri Gunawan đứng đầu sáng kiến xóa mù chữ xe máy Moli Ảnh: Sian Cain / The Guardian
Với địa lý gồm 17.000 hòn đảo gần như trải dài bằng khoảng cách từ London đến Tehran, Indonesia đã phải vật lộn để thúc đẩy việc đọc sách trên khắp đất nước. Cứ 100 học sinh, chỉ một phần tư sau khi rời trường học đáp ứng các tiêu chuẩn tối thiểu về đọc viết và tính toán. Chỉ 30% làng có thư viện; hầu hết chỉ sách ở đó cũng là vài bản sao nhỏ của Kinh Qur'an. Chính phủ đã thử một số sáng kiến, bao gồm một quy tắc rằng trẻ em phải đọc một cuốn sách không phải là sách giáo khoa ở trường trong 15 phút mỗi sáng. Và vào ngày 17 hàng tháng, mỗi người có thể đăng sách, bất cứ nơi nào họ muốn.
Tháng 9 năm ngoái, thống đốc Jakarta, Anies Baswedan, chia sẻ với tờ Jakarta Post: “Chúng tôi đang trong thử thách cố gắng cải thiện sở thích đọc sách của mình, đặc biệt là trong thời đại mà mọi người quan tâm nhiều hơn đến việc đọc tin nhắn trên các thiết bị điện tử thay vì quan tâm tới sách vở".
