PGS.TS Huỳnh Văn Sơn (Phó Hiệu trưởng trường ĐH Sư Phạm TP. Hồ Chí Minh) cùng các cộng sự của mình đã thực hiện nghiên cứu đề tài khoa học và công nghệ cấp Bộ mang tên "Hiện tượng tự hủy hoại bản thân của học sinh THCS và biện pháp phòng ngừa".
Nhóm tác giả đã chỉ ra những hành vi tự hủy hoại bản thân bao gồm việc tự làm đau bản thân, suy nghĩ bi quan về cuộc sống, bỏ bê bản thân mình, cảm thấy mệt mỏi chán nản với các dấu hiệu cụ thể về mặt thể xác và lâm sàng nhưng nhiều khi chính chủ thể không nhận ra.
Biểu hiện này tập trung ở các hành vi như không quan tâm đến sức khỏe, tính mạng bản thân, từ chối các hình thức bảo vệ (không đội mũ bảo hiểm, áo phao…); tự cắt xén, bức tóc, tự khắc lên da thịt, tự đầu độc, tự cán mình; đau khổ trong im lặng, không thể hiện cảm xúc của mình. Thậm chí mức độ cao hơn là có ý muốn tự tử và thực hiện hành vi tự tử.
PGS.TS Huỳnh Văn Sơn cũng cho biết, học sinh càng gặp khó khăn về tâm lý thì dễ có hành vi tự hủy hoại bản thân.
Trong quá trình nghiên cứu, nhóm tác giả đã khảo sát 1.043 học sinh THCS ở TP. Hồ Chí Minh và Bình Dương trong 2 năm. Nhóm đã đưa ra kết quả rất bất ngờ: Có đến 643 học sinh (chiếm 61,6%) có hành vi bỏ bê bản thân mình, thể hiện sự thiếu trách nhiệm với bản thân; 401 bạn học sinh có “suy nghĩ bi quan về cuộc sống” chiếm tỷ lệ cao thứ 2 (chiếm 38,4%); Có đến 149 học sinh thừa nhận “từng làm đau bản thân mình”, chiếm 31,6%. Nhóm nghiên cứu sàng lọc được 280 học sinh có thực hiện hành vi tự hủy hoại bản thân và tập trung chủ yếu ở nhóm học sinh khá, giỏi
Chủ nhiệm đề tài khoa học này cho biết tỷ lệ rối loạn tâm hồn học đường ngày càng cao, học sinh Việt Nam đang đối diện nhiều khó khăn. Vì vậy mà học sinh tuổi dậy thì có những hành động tổn hại, tự hành hạ mình trở thành một biểu hiện đáng xem xét.
Từ những chỉ số đáng báo động, nhóm nghiên cứu đã đưa ra một số biện pháp phòng ngừa như nâng cao nhận thức về hành vi tiêu cực này cho học sinh, giáo viên và chuyên viên tham vấn học đường. Bên cạnh đó sẽ tổ chức các chuyên đề kỹ năng sống lồng ghép nhằm phát triển năng lực ứng phó hành vi này cho học sinh. Đồng thời, xây dựng hệ thống kiến thức và bài tập hướng dẫn học sinh có dấu hiệu "tự hủy hoại bản thân" nhằm điều chỉnh trạng thái tâm lý và đối phó với các tác nhân kích thích hành vi này.
Chi Đặng (Tổng hợp)