Gia đình là cái nôi hoạt động cách mạng
Anh sinh ra trong một gia đình là cơ sở cách mạng của huyện Tuần Giáo. Bố anh, ông Vừ Chống Lầu là cán bộ Việt Minh đã bị thực dân Pháp bắt giam tại nhà tù Sơn La và thủ tiêu tại đây vào năm 1949. Ông được Đảng và Nhà nước truy tặng là Liệt sĩ ngày 5-9-1964.
Mẹ anh Vừ A Dính là bà Sùng Thị Plây cũng là một cơ sở kháng chiến của địa phương. Trong một đợt càn của địch vào Pú Nhung, bà bị bắt cùng với bố chồng và bảy người con mang về giam tại đồn bản Chăn. Nghi ngờ bà có liên lạc với Việt Minh, giặc Pháp đã khám nơi giam cầm và tìm thấy nhiều đạn mà bà cùng các con đã lấy được trong khi đi làm phu dịch. Giặc Pháp đã lôi cả 22 người trong trại giam ra bắn. Ông nội, mẹ, chị gái và các em – 9 người trong gia đình anh Vừ A Dính đã bị bắn chết. Bà Sùng Thị Plây được Đảng và Nhà nước truy tặng Liệt sĩ ngày 14/10/1964 và được Chủ tịch Nước truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng đợt đầu tiên (năm 1994) vì có chồng, con và bản thân là Liệt sĩ.
Chiến sĩ nhỏ Vừ A Dính
Anh Vừ A Dính ngay từ nhỏ là một cậu bé thông minh, nhanh nhẹn, ham học và sớm giác ngộ Cách mạng. Năm 13 tuổi, anh Vừ A Dính đã thoát ly gia đình trở thành đội viên liên lạc của Đội vũ trang huyện Tuần Giáo.
Vào trung tuần tháng 6 năm 1949, khi đang làm nhiệm vụ liên lạc cho đơn vị, anh Vừ A Dính đã rơi vào ổ phục kích của giặc. Dù bị trói vào gốc đào ở triền núi, bị địch tra tấn dã man đến gãy chân, nhưng anh vẫn một mực không khai các cán bộ Việt Minh. Anh Vừ A Dính anh còn lừa bọn lính làm cáng khiêng anh đi tìm địa chỉ Việt Minh.
Ròng rã một ngày trời, anh Vừ A Dính bắt bọn lính khiêng anh đi hết ngọn núi này sang khu rừng khác mà không chỉ vị trí đóng quân của bộ đội. Loanh quanh cả ngày, anh lại dẫn chúng trở về điểm xuất phát ban đầu. Biết bị lừa, bọn lính gầm lên xả cả băng đạn vào ngực Vừ A Dính rồi cho treo xác anh lên trên cây cổ thụ. Hôm ấy là chiều tối ngày 15/6/1949, Vừ A Dính đã anh dũng hy sinh bên gốc cây đào cổ thụ ở Khe Trúc khi chưa tròn 15 tuổi.
Vừ A Dính – Người thiếu niên Anh hùng
Cuộc đời người chiến sĩ liên lạc nhỏ tuổi của Đội vũ trang Tuần Giáo đã khép lại nhưng khí phách trung kiên bất khuất của Vừ A Dính trước quân thù như ngọn đuốc rực sáng núi rừng Tây Bắc.
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, các anh bộ đội huyện Tuần Giáo cùng tổ chức Đảng và chính quyền địa phương đã đưa hài cốt liệt sĩ Vừ A Dính về tại nghĩa trang Liệt sĩ huyện Tuần Giáo.
Ngày 5/3/1999, Ban Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Báo Thiếu niên Tiền phong quyết định lập Quỹ Học bổng dành cho học sinh, sinh viên các dân tộc thiểu số Việt Nam mang tên: Quỹ Học bổng Vừ A Dính.
Năm 2000, Chủ tịch nước Cộng hòa XHCN Việt Nam đã truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho liệt sĩ Vừ A Dính.