Theo Live Science, Centaur một mô hình ngôn ngữ do nhóm nhà khoa học phát triển đang gây chú ý với khả năng mô phỏng quá trình nhận thức của con người với độ chính xác lên đến 64%. Kết quả này vượt xa những mô hình trước đây và được kỳ vọng sẽ tạo đột phá trong lĩnh vực nghiên cứu hành vi.
Dựa trên kho dữ liệu hành vi khổng lồ
Centaur được huấn luyện trên Psych-101 bộ cơ sở dữ liệu quy mô lớn nhất từ trước đến nay về hành vi con người. Bộ dữ liệu này tổng hợp hơn 10 triệu quyết định được thực hiện bởi 60.000 người tham gia trong 160 thí nghiệm tâm lý khác nhau. Đây là một bước tiến đáng kể, bởi các mô hình AI trước đó chỉ đạt độ chính xác ở mức hạn chế và chưa đủ khả năng phản ánh đúng sự phức tạp trong quá trình ra quyết định của con người.
Các nhà nghiên cứu, đứng đầu là Eric Binz, đã thiết kế Centaur sao cho nó có thể học từ dữ liệu thực tế, sau đó dự đoán hành vi trong từng bối cảnh cụ thể. Khi mô hình đưa ra dự đoán sai lệch so với thực tế, nhóm nghiên cứu sẽ điều chỉnh lại mô hình để tăng độ chính xác. Quá trình tinh chỉnh này được lặp lại liên tục cho đến khi Centaur có thể đưa ra dự đoán sát với lựa chọn thực tế của con người.
Một điểm đáng chú ý là Centaur có thể xử lý được cả những tình huống chưa từng gặp trong quá trình huấn luyện. Điều này cho thấy mô hình không chỉ sao chép các mẫu hành vi có sẵn, mà còn có khả năng suy luận và thích ứng với hoàn cảnh mới một bước gần hơn tới việc tái tạo cơ chế tư duy của con người.
Tiềm năng mở rộng và ứng dụng thực tế
Nhóm nghiên cứu đang lên kế hoạch mở rộng mô hình bằng cách tích hợp thêm dữ liệu nhân khẩu học như độ tuổi, tình trạng kinh tế xã hội, và đặc điểm tính cách cá nhân. Điều này sẽ giúp Centaur không chỉ dự đoán hành vi tổng quát, mà còn có thể đưa ra dự báo chính xác dựa trên từng nhóm người cụ thể.
Trong tương lai, Centaur có thể được sử dụng như một mô hình đại diện cho não bộ con người, giúp giải mã mối liên hệ giữa dữ liệu đầu vào và hành vi đầu ra. Từ đó, các nhà khoa học có thể hiểu rõ hơn cách con người xử lý thông tin và đưa ra quyết định một chủ đề vốn còn nhiều ẩn số trong tâm lý học hiện đại.
Với tiềm năng hiện tại, Centaur hứa hẹn sẽ trở thành công cụ đắc lực trong các lĩnh vực như tâm lý học lâm sàng, nghiên cứu hành vi, và thiết kế thí nghiệm khoa học. Mô hình có thể hỗ trợ xác định điều kiện thí nghiệm tối ưu, giảm số lượng người tham gia mà vẫn đảm bảo kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thống kê.
Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn đang tranh luận về một câu hỏi quan trọng: Liệu Centaur chỉ đơn thuần là công cụ dự đoán hành vi, hay nó thực sự tái hiện được các quá trình nhận thức bên trong con người? Câu trả lời cho vấn đề này sẽ quyết định hướng đi tiếp theo của mô hình trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, thần kinh học và triết học về nhận thức.
