Giải Nobel Y sinh 2022 vinh danh khám phá về gene và sự tiến hóa loài người

Ngày 3/10, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska ở Thủ đô Stockholm của Thụy Điển công bố giải Nobel Y sinh năm 2022 thuộc về nhà khoa học người Thụy Điển Svante Paabo với công trình nghiên cứu về gene của các loài linh trưởng đã tuyệt chủng và sự tiến hóa của loài người.

Nhà di truyền học Thụy Điển Svante Paabo

Thông qua nghiên cứu tiên phong của mình, Giáo sư Svante Paabo đã thực hiện được một điều dường như không thể: Giải trình tự bộ gene của người Neanderthal, một họ hàng đã tuyệt chủng của loài người ngày nay.

Svante Paabo cũng đã phát hiện ra Denisova, một hominin chưa từng được biết đến trước đây. Đặc biệt, nhà khoa học người Thụy Điển cũng phát hiện ra rằng sự chuyển gene đã xảy ra từ những hominin đã tuyệt chủng này sang Homo sapiens sau khi di cư ra khỏi châu Phi khoảng 70.000 năm trước.

Theo nhà khoa học vừa đạt giải Nobel Y sinh năm 2022, dòng gene cổ xưa này đối với con người ngày nay có liên quan về mặt sinh lý học, chẳng hạn ảnh hưởng đến cách hệ thống miễn dịch của chúng ta phản ứng với các bệnh truyền nhiễm.

Với những đóng góp trong lĩnh vực y sinh về sự tiến hóa của loài người, Svante Paabo xứng đáng được vinh danh tại Viện Karolinska ở Stockholm, Thụy Điển

Giải Nobel Y sinh đã được trao 112 lần từ năm 1901 đến nay, trong đó có 12 phụ nữ từng được nhận giải này. Trong năm 2021, giải thưởng danh giá này đã thuộc về 2 nhà khoa học David Julius và Ardem Patapoutian vì những khám phá của họ về các thụ thể đối với nhiệt độ và xúc giác.

Trong lịch sử, chủ nhân trẻ tuổi nhất của giải Nobel Y sinh là nhà khoa học người Canada Frederick G. Banting, nhận giải năm 1923 khi mới 32 tuổi, với công trình khám phá ra hormone tuyến tụy insulin điều trị bệnh tiểu đường.

Chủ nhân lớn tuổi nhất là bác sĩ Mỹ Peyton Rous, nhận giải năm 1966 khi ông 87 tuổi, với công trình nghiên cứu phát hiện một số virus có thể gây ra ung thư.

Một giải Nobel thường được trao cho tối đa 3 người. Nếu một giải thưởng bị từ chối hoặc không được chấp nhận, số tiền thưởng sẽ được trả vào quỹ. Lễ trao giải Nobel Y học, Vật lý, Hóa học, Văn học, Kinh tế thường được trao vào tháng 12 tại Stockholm, Thụy Điển và lễ trao giải Nobel Hòa bình diễn ra tại Oslo, Na Uy.

Chủ nhân của giải Nobel sẽ được trao giấy chứng nhận, huy chương vàng cùng phần thưởng tiền mặt. Số tiền phụ thuộc vào thu nhập của Ủy ban Nobel.

Tuy đến nay vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau về cách xét giải, nhưng phần lớn những người được nhận giải thưởng Nobel đều là những người có cống hiến vĩ đại cho nhân loại.