1. Ý nghĩa của tục khai bút đầu năm
Tục khai bút đầu xuân không phải là một nghi lễ bắt buộc trong ngày Tết. Tuy nhiên, nó đã trở thành một nét văn hóa truyền thống đẹp đẽ được người Việt gây dựng và gìn giữ cho tới ngày nay. Khai bút đầu năm hay khai bút đầu xuân còn được cha ông ta gọi là "minh niên khai bút" và thường được các nho sĩ, học giả xưa thực hiện.
Những ông đồ hay nho sĩ khi thực hiện khai bút thường viết ra câu đối hoặc một chữ đẹp và ý nghĩa để treo trong nhà. Ngày nay, có rất nhiều bạn học sinh, sinh viên giới văn sĩ, thi sĩ và những người làm nghề viết cũng tham gia cho chữ đầu xuân. Khai bút không những biểu trưng cho sự may mắn và thành công trong học tập, sự nghiệp mà còn thể hiện truyền thống "tôn sư trọng đạo" và tinh thần học tập của các thế hệ học trò.
Theo truyền thống, mọi người sẽ tiến hành nghi thức khai bút đầu năm vào sau thời khắc giao thừa, khi đất trời vừa chuyển mình sang năm mới. Phong tục này giờ đây đã có nhiều thay đổi, việc khai bút không nhất thiết phải tiến hành ngay sau thời khắc giao thừa mà thường lựa chọn những ngày đẹp đầu năm mới.
2. Ngày tốt để thực hiện khai bút đầu năm
Khi thực hiện khai bút đầu năm nên chọn thời điểm ban ngày, lúc đất trời còn sáng và có ánh nắng chiếu rọi vào. Người khai bút nên chọn những câu chữ ý nghĩa thể hiện ước vọng của bản thân. Tuyệt đối không nên bỏ dở giữa chừng. Các ngày tốt để khai bút trong dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022 như sau:
- Ngày mùng 2 Tết (tức ngày 2/2/2022 Dương lịch)
- Ngày Bính Tuất, tháng Nhâm Dần, năm Nhâm Dần
- Là ngày: Tư Mệnh Hoàng đạo, thuộc Tiết Đại Hàn, Trực Thu (Thu hoạch tốt, kỵ khởi công, xuất hành, an táng)
- Giờ đẹp khai bút: Canh Dần (3h - 5h), Nhâm Thìn (7h - 9h), Quý Tỵ (9h - 11h), Bính Thân (15h - 17h), Đinh Dậu (17h - 19h), Kỷ Hợi (21h - 23h).
- Ngày mùng 4 Tết (tức ngày 4/2/2022 Dương lịch)
- Ngày Mậu Tý, tháng Nhâm Dần, năm Nhâm Dần
- Là ngày: Thanh Long Hoàng đạo, thuộc Tiết Lập xuân, Trực Khai (Tốt mọi việc trừ động thổ, an táng)
- Giờ tốt khai bút: Nhâm Tý (23h - 1h), Quý Sửu (1h - 3h), Ất Mão (5h - 7h), Mậu Ngọ (11h - 13h), Canh Thân (15h - 17h), Tân Dậu (17h - 19h).
Ngày mùng 4 Tết cũng chính là ngày Lập xuân 2022, ngày khởi đầu của chu kỳ 4 mùa trong năm nên rất phù hợp để thực hiện nghi thức khai bút.
- Ngày mùng 5 Tết (tức ngày 5/2/2022 Dương lịch)
- Ngày Kỷ Sửu, tháng Nhâm Dần, năm Nhâm Dần
- Là ngày: Minh Đường Hoàng đạo, thuộc Tiết Lập xuân, Trực Bế (Tốt cho các việc đắp đập, ngăn nước, xây vá những chỗ sụt lở, lấp hố rãnh)
- Giờ tốt khai bút: Bính Dần (3h - 5h), Đinh Mão (5h - 7h), Kỷ Tỵ (9h - 11h), Nhâm Thân (15h - 17h), Giáp Tuất (19h - 21h), Ất Hợi (21h - 23h)
3. Một số câu viết giàu ý nghĩa
Thời xưa, các ông đồ, các nho sĩ thường chuộng viết lên giấy đỏ những câu đối hay, những chữ mang ước vọng về một năm mới tốt lành. Thời nay, khai bút đầu xuân có thể bắt đầu bằng một vài câu thơ ngẫu hứng trong không khí háo hức chào đón Tết đến xuân về với nhiều điều may mắn. Cũng có những người thích khai bút bằng những lời chúc đơn giản, ý nghĩa dành tặng bản thân, tặng cho gia đình hoặc người thân. Dưới đây là một số câu viết giàu ý nghĩa có thể dùng khai bút đầu năm 2022:
- Xuân an khang đức tài như ý/ Niên thịnh vượng phúc thọ vô biên
- Tân niên, tân phúc, tân phú quý/ Tấn tài, tấn lộc, tấn bình an
- Mai vàng nở rộ mừng năm mới/ Đào hồng khoe sắc đón xuân sang
- Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/ Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh
- Xuân sang cội phúc sinh nhành lộc/ Tết về cây đức trổ thêm hoa
- Tết trong nhà, Tết ra ngoài phố/ Lộc trên trời, lộc xuống nhân gian
Các bạn hoàn toàn có thể lựa chọn một trong những tác phẩm văn học mình thích nhất để khai bút. Không cần quá dài, nhưng cần phải nắn nót và cẩn thận. Sự lựa chọn này còn giúp chúng ta ôn lại những gì đã học hoặc đọc trước một tác phẩm văn học mới.
Ngoài ra, bạn cũng có thể chọn cách viết những lời chúc gửi đến mọi người. Hãy chuyển tải những tâm tư, tình cảm của mình bằng một lời chúc thật ý nghĩa và chân thật trên những tấm thiệp đầu xuân để gửi đến bố mẹ, anh chị em, bạn bè và những người thân thiết.
