Cùng với thói quen để thức ăn ngoài trời, không bảo quản đúng cách, nguy cơ mắc bệnh càng gia tăng. Vì vậy, việc hiểu nguyên nhân, nhận biết triệu chứng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa đúng cách là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe.
Ngộ độc thực phẩm là tình trạng bệnh lý phổ biến do ăn phải thực phẩm nhiễm vi khuẩn, virus hoặc độc tố. Theo bác sĩ của bệnh viện Nhi Trung ương, tỷ lệ ngộ độc thực phẩm thường tăng cao trong mùa hè – khi môi trường nóng ẩm tạo điều kiện lý tưởng cho các tác nhân gây bệnh phát triển nhanh chóng.
Nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm
Hầu hết các ca ngộ độc thực phẩm đều bắt nguồn từ việc tiêu thụ thực phẩm nhiễm vi khuẩn như Salmonella, Campylobacter, Clostridium perfringens, Listeria, E. coli, Clostridium botulinum, hoặc các virus như viêm gan A, norovirus. Những tác nhân này có thể lây qua tay người chế biến, nước không đảm bảo vệ sinh hoặc thực phẩm chưa được nấu chín kỹ.
Mùa hè với nhiệt độ cao, thực phẩm nếu không được bảo quản đúng cách sẽ nhanh chóng bị ôi thiu, nhiễm khuẩn, gây nguy cơ ngộ độc rất cao.
Triệu chứng ngộ độc thực phẩm
Các biểu hiện ngộ độc thường xuất hiện sau 30 phút đến vài ngày kể từ khi ăn phải thực phẩm nhiễm bẩn, tùy vào loại tác nhân gây bệnh. Một số triệu chứng thường gặp bao gồm:
Đau bụng, tiêu chảy (có thể kèm máu)
Buồn nôn, nôn mửa
Sốt, đau đầu
Đầy bụng, chướng hơi
Triệu chứng có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng và kéo dài từ vài giờ đến vài ngày. Trong mọi trường hợp nghi ngờ, cần đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.
Cách phòng ngừa ngộ độc thực phẩm
Để giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm, cần thực hiện nghiêm túc các biện pháp vệ sinh và an toàn trong lựa chọn, chế biến, bảo quản thực phẩm:
Giữ tay sạch: Rửa tay ít nhất 20 giây bằng xà phòng và nước ấm trước/sau khi chế biến thực phẩm, sau khi đi vệ sinh, ho/hắt hơi, hoặc tiếp xúc với động vật.
Sơ chế đúng cách: Rửa sạch trái cây, rau củ. Dùng thớt riêng cho thực phẩm sống và chín. Dụng cụ và bề mặt tiếp xúc với thực phẩm cần được khử trùng kỹ lưỡng.
Nấu chín kỹ: Sử dụng nhiệt kế để đảm bảo thực phẩm như thịt, trứng, hải sản đạt đến nhiệt độ chín an toàn.
Bảo quản đúng: Làm lạnh thực phẩm dễ hỏng trong vòng 2 giờ sau khi nấu. Không để thức ăn sống tiếp xúc với thực phẩm chín hoặc ăn liền. Vứt bỏ thực phẩm nếu nghi ngờ ôi thiu hoặc không rõ thời gian bảo quản.
Khi nào cần đến bệnh viện?
Trong trường hợp nghi ngờ bị ngộ độc thực phẩm, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, TS.BS. Lê Ngọc Duy khuyến cáo: Cha mẹ nên quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường và nhanh chóng liên hệ với bệnh viện để được tư vấn sơ cứu. Nếu phải đưa trẻ đi cấp cứu, nên mang theo mẫu thực phẩm nghi gây ngộ độc để hỗ trợ chẩn đoán chính xác.
