Chẳng thể quên được giây phút xúc động lâng lâng ngày đầu tiên được đeo khăn quàng đỏ trên vai, ngày được kết nạp vào Đội. Cũng chẳng thể quên được cảm xúc của ngày trưởng thành Đội, người đội viên đã trải qua một quá trình rèn luyện, phấn đấu trong tổ chức của mình. Màu khăn đỏ ấy thân quen mà chan chứa niềm tự hào, cũng đánh dấu những giai đoạn quan trọng của tuổi hoa niên, của vinh dự, trách nhiệm và sự trưởng thành.
Ngay sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập với sứ mệnh vinh quang lãnh đạo nhân dân Việt Nam đấu tranh giải phóng dân tộc, Bác Hồ đã quan tâm đến việc tập hợp thiếu nhi vào các tổ chức thiếu nhi cách mạng và giao cho Đoàn thanh niên dìu dắt, phụ trách. Ngày 15/5/1941 tại thôn Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, Hội Nhi đồng Cứu quốc (nay là Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh) được thành lập và được gia nhập Mặt trận Việt Minh với nhiệm vụ lớn lao: “Dự bị đánh Tây, đánh Nhật, làm cho Việt Nam hoàn toàn độc lập”.
Vâng lời Bác dạy:
“Tuổi nhỏ làm việc nhỏ
Tùy theo sức của mình
Để tham gia kháng chiến
Để gìn giữ hòa bình”.
Suốt hai cuộc kháng chiến trường kỳ, lớp lớp thiếu nhi hai miền Nam - Bắc cùng cha anh làm cách mạng, bền bỉ và dũng cảm góp một phần nhỏ bé vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Những năm tháng đất nước hòa bình, các phong trào và hoạt động của Đội gắn liền với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, với mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Những phong trào Đội mang ý nghĩa xã hội rộng lớn đã thu hút hàng triệu đội viên tham gia và là “địa chỉ” để các em đội viên tự rèn luyện và được giáo dục những truyền thống cách mạng, những phẩm chất tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
- Những cái tên đã trở thành huyền thoại như: Đội thiếu niên du kích Đình Bảng, Đội thiếu nhi Bát Sắt (Hà Nội), Đội Thiếu nhi Thành Huế, Đội Thiếu nhi Đồng Tháp Mười...
- Những đội viên thiếu nhi anh hùng: Kim Đồng, Dương Văn Nội, Phạm Ngọc Đa, Vừ A Dính, Trần Văn Thọ, Nguyễn Bá Ngọc, Kơpa Kơlơng... là những gương sáng cho các thế hệ thiếu nhi Việt Nam noi theo, làm sáng ngời trang sử của Đội Thiếu niên Tiền phong.
- Các phong trào Đội đi cùng năm tháng:“Kế hoạch nhỏ”, “Nghìn việc tốt”, “Thiếu nhi Việt Nam thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy”, Chương trình “Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Việt Nam”.
- Các Quỹ hỗ trợ: “Vì bạn nghèo”, “Hỗ trợ tài năng trẻ”, Quỹ Vừ A Dính, Đôrêmon, Giải thưởng Kim Đồng...
- Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng, báo Đội của các em, tờ báo ra đời từ ước mong của Bác Hồ, tự hào đồng hành, kết nối và truyền cảm hứng về những chặng đường lịch sử vẻ vang của Đội tới các thế hệ đội viên.
80 năm ghi dấu chặng đường phát triển và trưởng thành của tổ chức Đội với lớp lớp các thế hệ đội viên đã trở thành những nhà lãnh đạo, những công dân ưu tú của xã hội. Phát huy truyền thống vẻ vang ấy, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự dìu dắt của Đoàn và sự chăm lo của toàn xã hội, thiếu niên, nhi đồng Việt Nam sẽ ra sức học tập và rèn luyện, sáng tạo không ngừng, tiếp bước cha anh rèn đức, luyện tài, xây dựng tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh ngày càng vững mạnh.
