Theo cáo phó của tăng đoàn Làng Mai, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã viên tịch vào lúc 0h ngày 22/1 tại Tổ đình Từ Hiếu, phường Thủy Xuân, thành phố Huế ở tuổi 96. Ngay sau khi thông tin này được chia sẻ, giới phật tử cũng như những người yêu quý vị Thiền sư đều bày tỏ lòng tiếc thương. Không ít người đã nhìn lại những đóng góp, cống hiến của vị sư ông trong việc hoằng dương Phật pháp.
1. Thiền sư Thích Nhất Hạnh là ai?
Thiền sư Thích Nhất Hạnh sinh ngày 11/10/1926 tại làng Thành Trung, xã Quảng Thành, huyện Quảng Điền, Thừa Thiên - Huế. Tên thật là Nguyễn Đình Lang, sau này khi làm lại khai sinh tại Đà Lạt thì đổi tên thành Nguyễn Xuân Bảo. Ông là giảng viên, nhà văn, nhà thơ, nhà hoạt động xã hội và là nhà sư nổi tiếng của Phật giáo thế giới.
Lên 5 tuổi, Thiền sư sống với cha ở huyện Nông Cống - Thanh Hóa, khi cha làm quan ở đây. Năm 9 tuổi ông đã thích đọc sách Phật giáo và lên 12 tuổi quyết định sẽ đi tu. Tuy nhiên, phải đến năm 1942, khi đó Thích Nhất Hạnh 16 tuổi thì ông mới chính thức xuất gia tu học với Thiền sư Thanh Quý Chân Thật tại chùa Từ Hiếu (Huế) được ban pháp danh Trừng Quang. Đến tháng 9/1945, ông được ban pháp tự Phùng Xuân.
Tuy mới chỉ là một tu sĩ trẻ nhưng thầy Nhất Hạnh đã sớm bộc lộ tinh thần nhiệt huyết của mình trong phong trào phục hồi Phật giáo Việt Nam. Ông theo học và tốt nghiệp tại Phật học Viện Báo Quốc theo trường phái Đại thừa, chính thức trở thành một nhà sư năm 23 tuổi và trở thành người tiên phong trong nghiên cứu chủ đề thế tục thời điểm bấy giờ.
Với tư chất bẩm sinh và tinh thần học tập không ngừng, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã sớm được công nhận là một thiền sư dòng thiền Lâm Tế Liễu Quán đời 42 và được coi là một nhà lãnh đạo tinh thần của chùa Từ Hiếu. Năm 1956, ông đảm nhận vai trò Tổng biên tập tờ Phật giáo Việt Nam của Tổng hội Phật giáo Việt Nam.
Năm 1961, vị sư ông này sang Hoa Kỳ để giảng dạy về tôn giáo tại Đại học Princeton và Đại học Cornell. Ngoài ra, thầy cũng đồng thời theo học, nghiên cứu Phật giáo và lấy bằng thạc sĩ năm 1963 tại Đại học Columbia. Sau này cũng có khoảng thời gian thầy về Đại học Columbia để giảng dạy tôn giáo.
Tháng 5/1966, Thiền sư đi Mỹ lần thứ 2 để trình bày về tình trạng Việt Nam theo lời mời của Đại học Cornell. Sau đó đi thuyết giảng trên toàn nước Mỹ và các nước châu Âu, châu Úc theo lời mời của Hội Thân hữu hòa giải (ở Mỹ). Từ đó, ông đã đi khắp 47 nước để kêu gọi chống chiến tranh, lập lại hòa bình cho Việt Nam, truyền bá đạo Phật và hướng dẫn tu hành theo phép tu chánh niệm.
Sau một thời gian dài ở nước ngoài, đến tháng 1/2005, Thiền sư trở về Việt Nam sau 39 năm rời xa Tổ quốc và chùa Từ Hiếu. Về nước, ông đã cùng các đệ tử đi khắp đất nước đề thuyết giảng về pháp môn chánh niệm từ ngày 12/1 - 11/4/2005. Sau đó, Thiền sư Thích Nhất Hạnh tiếp tục có chuyến trở về thăm viếng và hoằng pháp ở quê nhà vào các năm 2007, 2008. Và lần trở về mới đây nhất của nhà sư này là tháng 10/2018, từ trung tâm tu học Làng Mai - Thái Lan, thầy Thích Nhất Hạnh về đến chùa Từ Hiếu và ở tại đây cho đến khi viên tịch.
2. Những cuốn sách và câu nói hay của Thiền sư
Thiền sư Thích Nhất Hạnh (Sư ông Làng Mai) là bậc thầy hướng dẫn tâm linh có công hạnh hoằng hóa rộng rãi và ảnh hưởng sâu dày trên khắp thế giới. Thiền sư được biết đến qua những buổi thuyết giảng công cộng cho cả hàng chục ngàn người và hơn 120 tác phẩm xuất bản giá trị.
Chính ông đã mở ra hướng đi và phát triển những pháp môn thực tập với nhiều khóa tu dành cho các nhà giáo dục, thanh thiếu niên, nghệ sĩ, doanh nhân, các nhà lãnh đạo, y bác sĩ… Bên cạnh sự nghiệp hoằng pháp thầy Thích Nhất Hạnh cũng đã tổ chức nhiều Đại Giới Đàn và lễ Truyền Đăng, Việt hoá Nghi lễ và tân tu Giới bản để tiếp dẫn hậu lai.
Mục sư Martin Luther King vinh danh Thiền sư như là "một Thánh tông đồ của hòa bình và bất bạo động" khi đề cử người cho giải Nobel Hòa bình vào năm 1967. Trong gần 40 năm sống xa quê hương, ông là một trong những người tiên phong mang đạo Bụt, đặc biệt là pháp môn chánh niệm đến xã hội phương Tây và góp phần xây dựng một cộng đồng Phật giáo dấn thân cho thế kỷ XXI với gần 1250 đệ tử xuất gia, hàng triệu đệ tử tại gia và hàng trăm triệu độc giả trên khắp năm châu.
Thiền sư Thích Nhất Hạnh vừa là một nhà tu hành nhưng cũng là một tác giả với hơn 120 cuốn sách, trong đó trên 40 cuốn bằng tiếng Anh và được dịch ra nhiều thứ tiếng như Pháp, Đức, Hà Lan, Nga, Nhật Bản,... Một số tác phẩm nổi tiếng của Thiền sư phải kể đến: An lạc từng bước chân, Trái tim của bụt, Bông hồng cài áo, Con đường chuyển hóa, Đạo Phật đi vào cuộc đời, Đường xưa mây trắng,... Sau nhiều năm tu tập, Thiền sư Thích Nhất Hạnh cũng đã đúc rút được những bài học sâu sắc sau:
- Tự do có được nhờ tu tập và thói quen. Bạn phải rèn luyện mình cách bước đi như một người tự do, ngồi như một người tự do và ăn như một người tự do. Chúng ta phải rèn luyện bản thân về cách sống như thế nào.
- Nói "Tôi yêu bạn" có nghĩa là "Tôi có thể mang tới cho bạn sự bình yên và hạnh phúc". Để làm được điều đó, trước tiên, chính bạn phải là người có được những điều đó đã.
- Chúng ta được tạo ra từ ánh sáng. Chúng ta là những đứa trẻ của ánh sáng. Chúng ta là con cái của thần mặt trời.
- Khi một người làm bạn đau khổ, ấy là vì ẩn sâu bên trong, nỗi đau khổ của anh ta đang tràn trề. Anh ta không đáng bị trừng phạt. Anh ta cần sự giúp đỡ.
- Hạnh phúc là được là chính mình. Bạn không cần phải được thừa nhận bởi người khác. Chỉ cần chính bạn thừa nhận mình là được rồi.
- Mỗi sáng thức dậy, tôi lại mỉm cười. Hai mươi tư tiếng mới mẻ đang ở trước mắt tôi. Tôi nguyện sống trọn cho từng phút giây và xem xét mọi thứ bằng ánh nhìn từ bi.
- Chúng ta cần học cách nghỉ ngơi và thư giãn. Nó giúp ta phòng chống bệnh tật và giảm ngừa căng thẳng. Nó giúp ta có tâm trí sáng suốt để tập trung giải quyết các vấn đề.
