Chắc hẳn trong những ngày đầu tiên xem xóng đá, chúng ta đều không khỏi ngơ ngác khi tiền đạo dứt điểm vào lưới nhưng trọng tài lại không công nhận và thổi còi. Bình luận viên thì bảo rằng tiền đạo đã rơi vào thế Việt vị. Vậy các bạn có thực sự hiểu Việt vị là gì không?. Đây là thuật ngữ khó giải thích và thực thi đúng đắn nhất trong bộ môn bóng đá.
Việt vị là gì?
Việt vị theo nghĩa đen tức là vượt qua vị trí, nhiều người hay nhầm với từ "liệt vị" nhưng Việt vị mới là từ chính xác nhất. Theo tiếng Anh thì Việt vị là "Offside" và không việt vị là "Onside".
Luật Việt vị là gì? Luật Việt vị ra đời vào năm nào?
Luật Việt vị là luật thứ XI trong luật bóng đá được soạn thảo bởi FIFA nhằm mục đích cân bằng trận đấu, hạn chế khă năng cầu thủ tấn công quá áp đảo bằng cách đợi bóng ở trên cao
Luật Việt vị được đề ra bởi những trường công lập Anh vào cuối thế ky 18. Lúc này luật còn khá sơ khai, về cơ bản thì khi đó các cầu thủ không được đúng giữa thủ môn và trái bóng. Các cầu thủ buộc phải dắt bóng hoặc tranh bóng sau một tra tranh chấp hỗn loạn.
Luật Việt vị được ra đời hoàn chỉnh vào năm 1848 với cái tên "Quy tắc Cambridge". Quy tắc này khác với bây giờ, sau nhiều lần thay đổi vào năm 1866 rồi năm 1925, Quy tắc Cambridge đã gần như giống với Luật Việt vị ngày nay.
Vị trí Việt vị là gì?
Cầu thủ được coi là đang ở vị trí Việt vị khi đáp ứng các điều kiện sau:
- Cầu thủ đứng ở nửa sân đối phương
- Cầu thủ tham gia đường bóng
- Cầu thủ đứng ở hướng tấn công và ảnh hưởng tới việc phòng thủ của đối phương
- Có ít hơn 2 cầu thủ của đội đối phương (ở đây có bao gồm cả thủ môn) đứng giữa đường biên ngang đối phương và bản thân cầu thủ đang xét việt vị
Cách nhận biết người Việt vị trong bóng đá
Như đã tìm hiểu ở trên về vị trí Việt vị thì việc phạm lỗi hay không phạm lỗi Việt vị phụ thuộc rất nhiều vào vị trí Việt vị của cầu thủ đó.
Trường hợp phạm lỗi Việt vị
Một cầu thủ được coi là phạm lỗi việt vị nếu người đó ở sau hậu vệ cuối cùng và trước thủ môn của đội bạn trước khi đồng đội chạm, chuyền bóng, đồng thời tham gia tích cực vào tình huống chuyền bóng hoặc chạm bóng của đồng đội khi đang đứng ở vị trí Việt vị. Có 3 tình huống được coi là tham gia tích cực
- Chạm bóng được đưa tới bởi một đồng đội
- Gây cản trờ tầm nhìn hoặc tác động đến khả năng phòng thủ của đối phương
- Đạt lợi thế bằng cách chơi bóng hoặc ngăn cản đối phương khi bóng bật ra từ cột dọc, xà ngang
Trường hợp không phạm lỗi Việt vị
Trong một số trường hợp cầu thủ sẽ không bị phạt việt vị mặc dù đứng ở vị trí việt vị: Nhận bóng từ quả ném biên, nhận bóng từ quả phạt góc, nhận bóng từ cú phát bóng của thủ môn
Hình thức xử phạt lỗi Việt vị
Sau khi cầu thủ phạm lỗi Viêt vị, trọng tài biên sẽ ra tin hiệu báo cho trọng tài chính. Trọng tài chính sẽ cho đội đối phương hưởng quá đá phạt gián tiếp tại nơi xảy ra lỗi. Ngày này với công nghệ VAR, trong những tình huống bóng mà trọng tài biên mới chỉ nghi ngờ cầu thủ đã Việt vị, ông sẽ không đưa ra tín hiệu sớm. Mà thay vào đó sẽ đợi hết tình huống bóng, và phất cờ. Nếu như không có gì xảy ra, thì trận đấu sẽ tiếp tục, còn nếu có bàn thắng, lúc này công nghệ VAR sẽ vào cuộc để xem chính xác tình huống có Việt vị hay không.
Một số lưu ý của Luật Việt vị
Thường thì thủ môn là cầu thủ đứng thấp nhất đội hình nên sẽ được tính là một trong 2 cầu thủ mà ta nhắc đến ở khái niệm vị trí Việt vị. Chính vì thế mà ta vẫn thấy cầu thủ tấn công không bị phạt việt vị dù phía sau anh ta chỉ có duy nhất 1 hậu vệ đội bạn.
Trước đây người ta tính mốc Việt vị qua bộ phân duy nhất đó là bàn chân, nhưng với luật hiện tại, cầu thủ được tính ở vị trí Việt vị nếu bất kỳ bộ phận nào được phép chạm vào bóng ở gần đường biên ngang cuối sân hơn so với cầu thủ phòng ngự cuối cùng (trừ thủ môn như đã nói ở trên).
Cũng theo luật sửa đổi, chỉ cần có một động tác muốn kiểm soát trái bóng mặc dù chưa chạm vào, nếu đứng ở vị trí Việt vị cũng có thể bị thổi phạt
Bẫy Việt vị và phá bẫy Việt vị
Cầu thủ phòng ngự có thể lợi dụng Luật Việt vị để dàn xếp đội hình, bẫy các cầu thủ tấn công bên kia đổi thủ rơi vào bẫy Việt vị. Họ sẽ di chuyển lên cao để lại khoảng trống vào thời điểm đối phương tung đường chuyền. Tuy nhiên đây là còn dao 2 lưỡi, nếu gặp phải đội bóng có khả năng phá bẫy Việt vị, kế hoạch sẽ bị đổ vỡ.
Muốn phá bẫy Việt vị, những cầu thủ tấn công cần có sự phối hợp nhuần nhuyễn và tốc độ tốt. Khi cầu thủ ở giữa bắt đầu chuyền bóng, cầu thủ nhận bóng phải chuẩn bị đà để sao cho khi trái bóng vừa bắt đầu rời khỏi chân người chuyền, cầu thủ nhận bóng sẽ phải đứng ngang hoặc phía trên hậu vệ cuối cùng để tránh nhận bóng ở tư thế Việt vị.
Trên đây là tất cả những gì bạn cần biết về lỗi Việt vị. Hy vọng qua bài viết, các bạn sẽ hiểu rõ và không còn ngỡ ngàng vì những quyết định bắt Việt vị trong các trận bóng nữa. Hẹn gặp lại các bạn trong những bài viết sau.
