"Chôn rau cắt rốn" hay "Chôn nhau cắt rốn"?

Phan Thoa
Trước thắc mắc của phụ huynh về việc sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 5 dùng thành ngữ "Chôn rau cắt rốn", Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam khẳng định câu này không sai.

Phụ huynh  Lê Thành Nam có con học tiểu học tại Hà Nội cho rằng sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 5 sử dụng sai thành ngữ.

Theo đó, môn Luyện từ và câu, bài Mở rộng vốn từ Tổ quốc (trang 18, sách Tiếng Việt 5/ tập 1, Nhà xuất bản Giáo dục, in tại Công ty Trần Phú, quận 1, TP.HCM, số xuất bản 1517/105-05) có bài tập câu 4 như sau:

Đặt câu với một trong những từ ngữ dưới đây:

a/ Quê hương

b/ Quê mẹ

c/ Quê cha đất tổ

d/ Nơi chôn rau cắt rốn

Phụ huynh này cho rằng đáp án đúng là câu d nhưng phải là "Nơi chôn nhau cắt rốn", chứ không phải "chôn rau cắt rốn".

Phụ huynh cho rằng sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 5 dùng thành ngữ "Nơi chôn rau cắt rốn" là chưa chuẩn xác. Ảnh: Quyên Quyên. 

Trao đổi với Zing.vn, ông Nguyễn Văn Tùng - Phó tổng biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam - khẳng định: “Chôn rau cắt rốn” đúng.

Ông Tùng lý giải trong tiếng Việt, "rau" hoặc "nhau" là hai cách phát âm (hai biến thể ngữ âm) của cùng một từ chỉ bộ phận nối thai nhi với thành tử cung của mẹ qua dây rốn để cung cấp dinh dưỡng, bài tiết chất thải và trao đổi khí qua máu cho thai nhi. 

Từ điển Tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học (Hoàng Phê chủ biên, Nhà xuất bản Đà Nẵng và Trung tâm Từ điển học, 2005) có cả hai mục từ "rau" và "nhau", và cho rằng rau là cách phát âm của phương ngữ (tr, 706, 822).

Tuy nhiên, cuốn Giải phẫu sinh lý, tập 2 của Bộ Y tế (Nhà xuất bản Y học, 1986) gọi bộ phận nêu trên là rau: “Thai phát triển do các tác động phối hợp của buồng trứng, của rau và của thùy trước tuyến yên” (trang 93); “Bản thân rau thai cũng tiết ra progesteron và estrogen” (trang 94).

Cuốn Thành ngữ học Tiếng Việt của Hoàng Văn Hành (Nhà xuất bản Khoa học Xã hội, 2015) chấp nhận cả hai thành ngữ "Chôn rau cắt rốn" và "Chôn nhau cắt rốn".

Còn Tố Hữu, nhà thơ bậc thầy về sử dụng ngôn ngữ dân gian, viết (Tố Hữu toàn tập, Nhà xuất bản Văn học, 2009, trang 224):

“Ai về thăm bưng biền Đồng Tháp,

Việt Bắc miền Nam, mồ ma giặc Pháp

Nơi chôn rau cắt rốn của ta!”

Từ những lập luận trên, ông Tùng cho rằng thành ngữ "Chôn rau cắt rốn" mà sách Tiếng Việt 5 cung cấp là đúng. Ở những địa phương quen gọi "rau" là "nhau", thầy cô có thể giải thích cho học sinh hiểu. Các em cũng có thể sử dụng cách gọi nào quen thuộc với mình.

Theo Tri thức trực tuyến

Đọc báo điện tử Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng nhanh chóng, thuận tiện và an toàn hơn trên các thiết bị di động với Ứng dụng TNTP&NĐ Online

Tải ngay ứng dụng TNTP&NĐ Online TẠI ĐÂY

Bạn đang đọc bài viết "Chôn rau cắt rốn" hay "Chôn nhau cắt rốn"? tại chuyên mục Cách Học Hay của Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng. Mọi thông tin góp ý và chia sẻ, xin vui lòng gửi về hòm thư banbientap@thieunien.vn.

Bài liên quan

Bài Cách Học Hay khác

Khi báo Đội “lên sóng” bằng video

Trong thời đại số ngày nay, việc chia sẻ kiến thức và cảm hứng không còn giới hạn trong những trang giấy. Một trong những cách hiệu quả và phổ biến nhất hiện nay chính là chia sẻ những câu chuyện hay từ sách báo qua video.

Độc đáo hoạt động trải nghiệm nơi sân trường

Trường THCS Thái Nguyên (phường Nha Trang, Khánh Hòa) là một trong những ngôi trường thuộc tốp đầu của tỉnh về thành tích dạy và học. Nhiều năm liền, trường luôn có học sinh đoạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, quốc gia. Bên cạnh công tác học tập, nhà trường còn tổ chức nhiều chương trình ngoại khóa hấp dẫn, mang lại trải nghiệm phong phú cho học sinh.

Khám phá thế giới sách theo cách riêng của Học viện Thiên Thần

Trong không khí rộn ràng của Tuần lễ Học tập suốt đời, chiều 10/10, ấn phẩm Học viện Thiên Thần – Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi Đồng đã phối hợp cùng trường Mầm non Hoa Hồng (phường Đống Đa, Hà Nội) tổ chức buổi tọa đàm chuyên đề mang tên Đọc sách tương tác để phát triển tư duy ngôn ngữ ở trẻ mầm non.

Vui học tiếng Anh cùng trang báo Đội

Học tiếng Anh qua trang báo Đội đang trở thành một hình thức học tập thú vị, giúp học sinh vừa rèn luyện kỹ năng ngoại ngữ vừa nuôi dưỡng niềm đam mê khám phá tri thức.

Học để làm chủ tri thức và công nghệ

Sáng 6/10, Trường Tiểu học Hưng Dũng 2 (phường Trường Vinh, Nghệ An) đã tổ chức phát động Tuần lễ học tập suốt đời năm 2025 với chủ đề “Học để phát triển bản thân, làm chủ tri thức và công nghệ, góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng”.