Hành trình 70 mùa Xuân

Những người thắp lửa

Ngược dòng lịch sử, đúng vào Ngày quốc tế thiếu nhi 1/6/1954, số báo Thiếu niên Tiền phong (với tên gọi Tiền phong Thiếu nhi) đầu tiên ra đời tại xóm Dõn, xã Thanh La (nay là xã Minh Thanh), huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Tờ báo dành cho tuổi thơ cả nước được Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ thị và giao cho Ban bí thư Trung ương Đoàn thực hiện.

Tổng Biên tập đầu tiên của báo Đội: nhạc sĩ Phong Nhã.

Trải qua 70 mùa Hoa, báo Thiếu niên Tiền phong ngày trước và báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng (TNTP&NĐ) ngày nay là người bạn thân thiết của lớp lớp thế hệ thiếu nhi Việt Nam. Và cũng trong 70 năm ấy, báo Đội đã sản sinh ra nhiều biên tập viên, phóng viên tên tuổi - những con người tài hoa, ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng bao nhiêu thế hệ độc giả.

Hình ảnh Bóng Nhựa và Bút Thép nổi tiếng được vẽ trên tường tại trụ sở ngày xưa.

Tổng Biên tập đầu tiên và cũng là người đặt nền móng xây dựng nên “hồn cốt” của tờ báo sau này. Vị nhạc sĩ đáng kính đã dẫn dắt Tòa soạn từ những ngày đầu gian khó đến khi tờ báo có vị thế vững chắc trong nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Ngay từ khi ra đời, báo Đội luôn trung thành với tôn chỉ, mục đích cao cả là dành tất cả những gì tốt đẹp nhất cho trẻ em. Bên cạnh chức năng thông tin, tờ báo còn là diễn đàn để các em được nói lên tiếng nói của mình, hướng những chủ nhân tương lai của nước nhà đến những giá trị Chân - Thiện - Mỹ cao đẹp, từ đó đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp giáo dục thiếu niên nhi đồng và sự phát triển của đất nước qua các thời kỳ. Những thế hệ Tổng Biên tập tiếp nối sau này như: nhà báo Lê Trân, nhà báo Phong Doanh, nhà văn Phạm Thành Long, nhà biên kịch Vũ Quang Vinh, nhà thơ Nguyễn Đức Quang, nhà báo Nguyễn Phan Khuê... đã tiếp tục giữ vững và phát huy truyền thống tốt đẹp đó.

Có những nhân vật được “hư cấu” trên mặt báo đã trở thành “thương hiệu” của báo Đội đến giờ vẫn còn được nhắc nhớ. Đó là Bóng Nhựa (bút danh của nhà báo Cửu Thọ) và Bút Thép (nhà báo Phi Hùng).

Họa sĩ Tạ Lựu qua phác thảo của họa sĩ Lê Tiến Vượng.

Họa sĩ tài ba Tạ Lựu là một trong những người tạo nên phong cách mỹ thuật của báo. Những bức tranh minh họa đặc trưng, độc đáo của ông ảnh hưởng không nhỏ tới tư duy thiết kế của những họa sĩ kế tiếp lớp sau...

Độc giả sẽ còn nhớ mãi bài viết, chuyên mục của những tác giả: nhà báo “thời sự học đường” Huy Thuấn; nhà văn viết truyện trinh thám cho thiếu nhi Nguyễn Công Kiệt; nhà báo Lê Trường Sơn với chuyên mục tư vấn và giải đáp pháp luật cho thiếu nhi, “Ông vua” của những câu chuyện vui cười, tâm lý Đẩu Quang; anh “Kính lúp” trí tuệ và thân thiện Thanh Việt; nhà thơ Dương Thuấn chuyên viết về trẻ em dân tộc; chuyên gia “Gỡ rối tâm lý” tuổi học trò chị Thư Thư (nhà báo Bích Vân); hay “Tóc Mây” - linh hồn của những bài phóng sự mới mẻ, hấp dẫn về trường lớp, học trò - bút danh của nhà báo Trọng Huấn...

Hình ảnh trên báo Đội năm xưa được chăm chút bởi những tay máy lừng danh một thuở như các nhiếp ảnh gia Vũ Quang Huy, Trần Văn Cung, Đinh Xuân Tiến, Nguyễn Hoài Linh... Họ là những nhà báo - những người “nghệ sĩ tâm hồn” đã dành trọn tài năng và tâm huyết cuộc đời làm nên những trang báo Đội - để những thế hệ phóng viên, biên tập viên, họa sĩ chúng tôi ngày nay kế thừa, tiếp nối và phát triển.

Chinh phục kỷ nguyên số

Tết Giáp Thìn cũng là tròn 3 năm, báo TNTP và báo Nhi đồng hợp nhất trở thành Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng. Chúng tôi tự hào là cơ quan báo chí chính thống duy nhất và lớn nhất của cả nước dành cho lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng.

Trường quay S7 của tòa soạn hiện nay.

Trong khoảng thời gian này, vượt qua nhiều khó khăn thử thách, báo TNTP&NĐ đã có những bước chuyển mình thần kỳ cả về lượng và chất.

Đội ngũ phóng viên, biên tập viên mới đông đảo, trẻ trung, nhiệt huyết, giỏi công nghệ được dìu dắt bởi những thế hệ lãnh đạo giàu kinh nghiệm đi trước. Cơ sở vật chất cũng được đầu tư tương xứng với sự xây mới và nâng cấp toàn diện ở cả 3 trụ sở của tòa soạn tại Hà Nội là: số 5 phố Hòa Mã, số 12 Hồ Xuân Hương và số 3 Nguyễn Quý Đức.

Một trường quay - studio rất hiện đại được đưa vào vận hành phục vụ mô hình tòa soạn hội tụ nhằm tiếp cận và đáp ứng tốt nhất nhu cầu độc giả cả trong và ngoài nước trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo. Nhiều chương trình hội thảo, tọa đàm, sự kiện, live stream, quay phim, chụp ảnh phối hợp với các trường học, đơn vị đối tác đã được tòa soạn tổ chức thực hiện thành công tại đây.

Tập thể cán bộ, phóng viên báo TNTP&NĐ chụp ảnh kỉ niệm tại khu di tích xóm Dõn, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang - nơi số báo Thiếu niên Tiền phong đầu tiên ra đời.

Hòa nhịp chung vào chiến lược chuyển đổi số quốc gia và dòng chảy của truyền thông hiện đại, những sản phẩm truyền thống của tòa soạn cũng đang trong quá trình đẩy mạnh số hóa. Bên cạnh báo giấy, còn là báo điện tử, báo hình, báo nói TNTP&NĐ phát hành đa nền tảng. Phần mềm đọc báo trực tuyến TNTP&NĐ đã có mặt trên kho ứng dụng của hai hệ điều hành di động phổ biến nhất thế giới Android (CH Play) và IOS (App Store). Ở đó, các bạn nhỏ có thể đọc, mua báo, văn phòng phẩm, quà tặng; đồng thời tham gia các cuộc thi, các hoạt động ngoài mặt báo hấp dẫn, bổ ích khác...

Mùa Xuân thứ 70 đón đợi những người làm báo Đội với bao cảm xúc! Ý thức được sứ mệnh của mình, chúng tôi nguyện giữ cho được ngọn lửa truyền thống mà 70 năm trước Bác Hồ và những bậc tiền bối đã nhen nhóm, dày công gây dựng và trao truyền.

Chào mừng năm mới Giáp Thìn với dấu mốc thật đặc biệt và một niềm tin vững chắc, chúng tôi đã sẵn sàng đồng hành cùng các bạn đọc nhỏ tuổi chinh phục kỷ nguyên số, hướng tới tương lai tươi sáng của đất nước Việt Nam.

Bài viết được đăng tải trên ấn phẩm Tết TNTP Thứ Tư, số 16+20 năm 2024, mời các bạn độc giả mua báo đón đọc nhé!