Các nghiên cứu gần đây đã tiết lộ rằng giấc ngủ là chìa khóa để củng cố những ký ức mà chúng ta có được trong khi thức, cũng như để bảo tồn khả năng bộ não học hỏi những điều mới trong tương lai. Giấc ngủ "ngăn chặn" cơ chế quên của bộ não, làm giảm chất dẫn truyền thần kinh dopamin, và do đó tạo điều kiện cho trí nhớ hình thành.
Ví dụ, một nghiên cứu cho thấy trong giấc ngủ, các synap thần kinh của chúng ta thư giãn, gìn giữ sự dẻo dai và linh hoạt, duy trì độ “mềm dẻo” của thần kinh và khả năng học hỏi của não bộ.
Mặt khác, giấc ngủ kém khiến các synap thần kinh bị cứng và làm giảm khả năng học hỏi những điều mới về lâu dài.
Một trạng thái nghỉ ngơi tỉnh táo đơn thuần có thể mang lại lợi ích cho sự hình thành trí nhớ mới hay không? Nghiên cứu mới đây của Michael Craig, nghiên cứu sinh tại Đại học Heriot-Watt ở Edinburgh, Anh, và Michaela Dewar, một nhà nghiên cứu và là giảng viên cũng tại đại học này - cho thấy rằng điều này là có thể.
Các nhà khoa học nói rằng "Điều này đặc biệt đúng trong khi ngủ và nghỉ ngơi yên tĩnh, khi chúng ta không bận rộn tiếp nhận bất kỳ thông tin giác quan mới nào."
Hơn nữa, nghiên cứu mới gợi ý một khoảng thời gian nghỉ ngơi yên tĩnh không chỉ giúp chúng ta nhớ những điều mới mẻ, mà nó còn rất quan trọng để lưu giữ những chi tiết nhỏ.
Các phát hiện mới được công bố trên tạp chí Nature Scientific Reports.
Nghiên cứu trí nhớ “tinh”
Craig và Dewar đã thiết kế một bài kiểm tra trí nhớ để đánh giá khả năng lưu giữ thông tin chi tiết. Họ đề nghị 60 người trẻ tuổi, cả nam và nữ - trung bình 21 tuổi - xem một bộ ảnh.
Những người tham gia được yêu cầu phân biệt giữa những bức ảnh "cũ" và những bức ảnh "tương tự". Nếu khả năng lưu giữ những sắc thái “tinh tế” của người tham gia là tốt, họ sẽ nói các bức ảnh là "tương tự".
"Tuy nhiên," Craig giải thích, "nếu trí nhớ không quá chi tiết được lưu giữ, mọi người sẽ bỏ qua những khác biệt tinh tế trong các bức ảnh tương tự, và nhầm chúng là những bức ảnh "cũ".
Ông tiếp tục tóm tắt những phát hiện "thú vị" này, nói rằng, "Những người trẻ hơn được nghỉ ngơi yên tĩnh trong vài phút sau khi xem ảnh đã để ý tốt hơn về những khác biệt tinh tế trong các bức ảnh tương tự." Điều này cho thấy "mọi người lưu giữ những ký ức chi tiết hơn, so với những người không nghỉ ngơi".
Michael Craig kết luận "Phát hiện mới này cung cấp bằng chứng đầu tiên cho thấy một khoảng thời gian ngắn nghỉ ngơi yên tĩnh có thể giúp chúng ta lưu giữ những ký ức chi tiết hơn". Ông nói thêm, "Chúng tôi nghĩ rằng nghỉ ngơi yên tĩnh là có lợi vì nó củng cố những ký ức mới trong não, có thể bằng cách hỗ trợ sự tái hoạt hóa tự động của họ".
Tuy nhiên, Craig thừa nhận rằng cơ chế đằng sau hiện tượng đáng ngạc nhiên này vẫn là một bí ẩn.
(Ảnh minh họa)
Giấc ngủ là chìa khóa để củng cố những ký ức mà chúng ta có được trong khi thức, vậy học tập như thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất?
1. Khuyên bạn nên học khi không gian yên tĩnh, tránh ồn ào như vậy bạn sẽ dễ dàng tập trung hơn.
2. Khả năng lao động trí óc của con người tăng dần từ sáng sớm tới gần trưa, sau đó giảm dần - sau bữa ăn trưa nên có ngủ trưa chút ít từ 20-30 phút cũng được. Hiệu suất học buổi trưa còn cao hơn buổi sáng, đặc biệt đối với những môn học khó.
Không nên thức sau 22 giờ - vì đầu óc sau một ngày làm việc dường như đã bão hòa, không còn tiếp thu thêm được nữa. Lúc rời bàn học, các bạn có thể lật qua, lướt mau những dòng đầu của các bài đã ôn từ đầu để xác định mình đã học được tới đâu. Làm như vậy cũng tựa như mình gởi tất cả vào tiềm thức bộ nhớ trước khi đưa não vào giấc ngủ.
3. Ngủ đủ giấc để giúp não bộ hoạt động tốt nhất.
4. Nên đặt ra mục tiêu và cố gắng hết sức hoàn thành mục tiêu đó
Mỗi ngày bạn đừng tham lam làm hết tất cả mọi việc, ôn hết tất cả các môn mà hãy lập ra một bảng ưu tiên các môn và kế hoạch ôn từng ngày. Khoa học đã chứng minh rằng, nếu bạn học một môn liên tục quá 45 phút thì khả năng nhớ sẽ giảm rất nhanh trong thời gian sau đó.
5. Tập trung cao độ trong khoảng 1 tiếng rồi nghỉ giải lao, tránh ngồi lì 3-4 tiếng liên tục
Thời gian học hiệu quả thường khoảng 45 phút sau đó hãy nghỉ ngơi thư giãn một chút. Và nếu bạn cảm thấy quên kiến thức thì cũng đừng có cố gắng quá để nhớ lại nó làm gì cả. Nguyên tắc của học hiệu quả là phải để cho đầu óc thư giãn, rồi tự kiến thức nó sẽ về. Nếu bạn muốn ôn lại bài thì hãy ôn lại sau đó 10 phút, rồi 1 ngày, rồi 1 tuần, và một tháng.
6. Hạn chế nghe nhạc trong khi học, trừ nhạc Baraque
Nếu có thể, bạn hãy tìm loại nhạc Baroque để làm nền khi học. Người ta nói rằng loại nhạc này có thể rút ngắn thời gian học tiếng anh hiệu quả từ 3 năm xuống còn 3 tháng. Tất nhiên nếu bạn là một người "nhạy cảm" với âm thanh khi học thấy không hiệu quả hoặc không tập trung được thì tốt nhất không nên nghe loại nhạc nào hết.
7. Kết hợp giải lao vận động nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, ...
Những phút giải lao này có mục đích làm thư giãn thần kinh, trí óc. Nên đi đi, lại lại, giải trí bằng trò chơi nhẹ nhàng, vui vẻ, tránh vận động nhiều và mạnh.
Dung Xa (Tổng hợp)