Chuyển đổi cơ chế hoạt động của các trường đại học công lập theo hướng tự chủ sẽ trở thành xu hướng trong thời gian tới. Điều đó đồng nghĩa với việc cắt giảm ngân sách từ nhà nước thì học phí từ người học sẽ tăng. Theo lộ trình đang thực hiện, học phí các trường này sẽ tăng mạnh từ năm học 2022 - 2023.
So với năm học 2021 - 2022 thì học phí năm học 2022 - 2023 tăng vọt. Điều này càng thấy rõ hơn trong Nghị định 81/2021 của Chính phủ ban hành vừa qua về cơ chế thu chi, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và miễn phí học phí, hỗ trợ học phí học tập, giá dịch vụ trong lĩnh vực đào tạo.
Theo nghị định, từ năm học 2022 - 2023 đến năm học 2025 - 2026, mức trần học phí đại học sẽ tăng đều mỗi năm. Cụ thể, học phí chương trình đại trà chưa tự chủ khối ngành Y Dược năm học 2022 - 2023 có mức tăng cao nhất so với năm trước đó. Từ 14,3 triệu đồng/năm lên 24,5 triệu đồng/năm, tăng 71%. Các khối ngành còn lại hầu hết tăng từ 20 - 30% so với năm học trước đó. Riêng khối ngành khoa học tự nhiên, khoa học sự sống tăng trên 15%.
Đáng chú ý hơn, theo nghị định, trường đại học tự chủ được xác định học phí tối đa bằng 2 - 2,5 lần so với mức trần của các trường chưa tự chủ. Như vậy, trong năm học 2022 - 2023, các trường tự chủ có mức học phí khối ngành Y Dược sẽ từ 49 - 60 triệu đồng/năm. Khối ngành thấp nhất như Nghệ thuật cũng có mức học phí từ 24 - 30 triệu đồng/năm.
Ban đầu từ 23 trường đại học được thí điểm đề án tự chủ trong giai đoạn 2014 - 2017, đến nay đã có hàng loạt trường đại học công lập khác cũng chuyển sang tự chủ. Điều này được dựa theo tinh thần luật Giáo dục sửa đổi năm 2018.
Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM mới đây cũng đã công bố bắt đầu chuyển qua loại hình tự chủ. Loại hình này được áp dụng với đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo chi thường xuyên. Học phí của trường sẽ tăng với sinh viên khóa mới từ năm học 2022 - 2023.
Việc tăng học phí không chỉ diễn ra ở trường chuyển đổi loại hình hoạt động mà vẫn tiếp tục tăng với những trường đã áp dụng trước đó. Trường đại học Bách khoa TP.HCM từ năm 2021 cũng bắt đầu thực hiện tự chủ. Trường đại học Công nghệ thông tin TP.HCM cũng chính thức áp dụng mức học phí mới từ năm học 2021 - 2022.
Trong năm học 2021 - 2022, trường đại học Kinh tế - luật TP.HCM bắt đầu thu học phí theo đề án được duyệt. Mức học phí chương trình đại trà từ 18,5 - 20,5 triệu đồng/năm và từ 29,8 - 46,3 triệu đồng/năm chương trình chất lượng cao. Khoa Y trường đại học Quốc gia TP.HCM thu học phí các chương trình chất lượng cao từ 55 - 88 triệu đồng/năm tùy vào từng ngành.
