Mùa thu đang trôi, ngày tháng cũng trôi
Chợt thức giấc, bóng trăng nhòe bóng cửa
Ngỡ Nắng hay mình theo đuổi Mùa thu
(Buổi sáng uống cà phê với một nhà thơ)
Vâng. Quả là thời gian trôi đi nhanh quá. Mới ngày nào chàng sinh viên Đại học Sư phạm Hà Nội - Nguyễn Đức Quang – mới ra trường, về công tác ở Báo Thiếu niên Tiền phong, giờ đã bước vào tuổi 59 với cương vị Tổng biên tập. Anh là một phóng viên, một nhà báo có trách nhiệm, nhưng đồng thời cũng là một nhà thơ rất mực say mê từng vần điệu, từng con chữ. Thơ bao giờ và trước hết cũng đều xuất phát từ trái tim, từ tấm lòng. Nguyễn Đức Quang rất thành công trong lĩnh vực thơ viết cho thiếu nhi. Chúng ta có thể thấy rất rõ điều đó qua các tập thơ: Quả mùa thu (Nhà xuất bản Thanh niên 2004). Lớp học ngoài khơi (Nhà xuất bản Thanh niên, 2010), Mây trong vườn bé, thơ và tản văn ( Nhà xuất bản Thanh niên, 2014), Mây biên giới (Nhà xuất bản Kim Đồng, 2014). Trong mỗi tập thơ này đều có những bài thơ rất hay, gần gũi với lứa tuổi các em. Từ tiếng rì rào của lá, tiếng hót líu lo của chim, đến những màu sắc tươi tắn của hoa và lung linh mây hồng…. tất cả đều giúp các em thêm hiểu biết và thêm yêu mến thiên nhiên, cuộc sống, con người. Điều đó thực sự đáng trân trọng, đồng thời là một thành công lớn, đối với các nhà thơ viết cho thiếu nhi.
Đất cho lộc biếc
Trời cho hạt sương
Như ngàn chuỗi cườm
Long lanh mỗi sáng
Em cũng như bạn
Càng đẹp trước gương
Trong tình yêu thương
Thầy cô, cha mẹ
(Chỉ là hạt sương)
Dành nhiều tình cảm, tâm huyết cho trẻ thơ, nhưng trong sâu thẳm lòng mình, nhà thơ Nguyễn Đức Quang vẫn có một góc riêng cho độc giả lớn tuổi – mà tập thơ Theo đuổi mùa thu là một ví dụ. Vẫn là những tâm tình, suy ngẫm chân thành về cuộc đời, về con người được thể hiện bằng thơ. Người đọc cảm nhận rất rõ về anh qua những dòng chữ mộc mạc, bình dị nhưng rất đỗi da diết và sâu lắng. Mượn đề tài Giải vô địch Bóng đá Châu Âu, anh có những câu thơ thật chí lý, sâu sắc về sự nhìn nhận cuộc đời của mỗi người:
Mỗi ngày là một trận chung kết
Dù thắng – thua
Phải là chính mình
Sân cỏ cuộc đời
Không trái bóng lăn
Chỉ bóng anh vương trên vai áo
Mỗi ngày qua đi
Ai người phán xử
Chỉ trái tim anh phải tự thổi còi?
(Tạm biệt EURO 2008)
Trong bài Lá bồ đề ở sân chùa Thạt Luổng, nhà thơ Nguyễn Đức Quang – chỉ với năm dòng thơ ngắn gọn – đã gợi lên trong lòng người đọc nỗi trăn trở trong quá trình sống làm người. Bài thơ mang tính triết lý dung dị, tự nhiên mà sâu lắng:
Ta nhặt một chút an lành
Một lần chạm đến
Nơi cửa Phật mới biết mình giàu có
Tôi nhặt về chiếc lá
Hư vô
Các bài thơ Tuyết, Mưa, Trăng chùa, Đôi lời cho biển, Đêm, Tiếng quạ… cũng mang âm hưởng sâu lắng của một hồn thơ chân thành và giàu suy tưởng. Hồn thơ ấy khiến người đọc bồi hồi, xao xuyến và không thể không ngẫn nghĩ về những gì đã trải nghiệm, đã đi qua:
Vương trên cây
Trên áo
Tuyết theo mỗi người
Về những niền xao xyến
Riêng
(Tuyết)
Và đôi khi, còn thêm một chút buồn phảng phất khi gặp những hình ảnh cảm động:
Chiều nay trên ngã tư Nguyễn Du – Trần Bình Trọng
Những người bán gốm rong
Ta như gặp những người thân
Trong miền thương nhớ
Đơn côi:
(Thơ cho người bán gốm rong)
Trong hai bài Thơ cuối năm và Thơ mùa thu cho con gái, bằng cách miêu tả những cảm xúc, suy nghĩ rất chân thành của người cha với các con, nhà thơ Nguyễn Đức Quang đã tạo được ấn tượng rất mạnh trong tâm hồn người đọc. Đó là khi anh tự nhủ, và cũng là nói với các con:
Thôi thì sống khiêm nhường
Chẳng ganh đua, tranh cướp
Biết nhỏ nhen mà vượt
Có riêng mình niềm vui
Và càng xúc động hơn, khi đọc những dòng thơ này:
Mùa thu này như mùa thu năm nao
Nắng vàng nhẹ, gió se sẽ thổi
Cha lại cứ chờ mong và hồi hộp
Từ con.
Gấp lại tập thơ nhỏ nhắn, người đọc còn cảm thấy bâng khuâng cùng với nhà thơ Nguyễn Đức Quang – khi anh vẫn âm thầm, lặng lẽ Theo đuổi mùa thu. Mỗi bài thơ như một viên sỏi đẹp long lanh – nằm dọc con suối của thời gian – được chọn lọc về, đặt cùng nhau. Tất cả đều ánh lên sự dịu dàng, sâu lắng của tình người được chuyển tải khéo léo bằng ngôn từ của hình ảnh, âm thanh: Những mùa thu đã đến, đã trôi qua và sắp tới sẽ lại mang nắng vàng và gió nhẹ đến bên nhà thơ. Và anh vẫn còn theo đuổi, vẫn sẽ còn thêm nữa những bài thơ hay cho đời.
