Đây là bước cải cách lớn nhằm đảm bảo công bằng trong giáo dục, giảm tình trạng học trái tuyến, đồng thời tạo thuận lợi cho học sinh và phụ huynh.
Mới đây, theo thông tin tại cuộc làm việc với tỉnh Quảng Ninh của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, chủ trương này được đưa ra trong bối cảnh cả nước đang triển khai việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp xã. Sau khi điều chỉnh, hệ thống các trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở sẽ được giao cho cấp xã quản lý, trong khi các trường trung học phổ thông vẫn do cấp tỉnh phụ trách. Theo tính toán, mỗi xã, phường trên cả nước sẽ có quy mô dân số trung bình khoảng 7.000 người, tương ứng với số lượng học sinh đông đảo trong độ tuổi đến trường.
Nguyên tắc “nhà gần trường” nghĩa là học sinh sẽ được ưu tiên học tại trường gần nơi cư trú nhất. Việc này không chỉ giúp các em thuận lợi trong việc di chuyển hằng ngày mà còn góp phần giảm tải giao thông đô thị, hạn chế tình trạng phụ huynh “chạy trường, chạy hộ khẩu”, gây áp lực lên hệ thống giáo dục ở các khu vực trung tâm.
Một trong những công cụ quan trọng để triển khai hiệu quả chủ trương này là hệ thống thông tin địa lý (GIS – Geographic Information System). GIS cho phép xác định chính xác vị trí nhà ở của học sinh và khoảng cách đến các trường học, từ đó giúp phân bổ hợp lý số lượng học sinh theo từng khu vực.
TP. Hồ Chí Minh đã tiên phong ứng dụng GIS trong tuyển sinh lớp 1, lớp 6 từ năm 2023, bước đầu mang lại hiệu quả tích cực. TP. Hà Nội hiện cũng đang xây dựng hệ thống GIS để áp dụng từ năm 2026, hướng đến việc đồng bộ hóa trên cả nước.
Chính sách mới không chỉ tạo sự công bằng trong tiếp cận giáo dục mà còn giúp nhà trường dễ dàng quản lý, hỗ trợ học sinh theo địa bàn phụ trách. Đây là một bước đi quan trọng, thể hiện định hướng lấy học sinh làm trung tâm, xây dựng hệ thống giáo dục hiện đại, hiệu quả và gắn với nhu cầu thực tiễn.
Với việc triển khai đồng loạt từ năm học 2026 – 2027, nguyên tắc “nhà gần trường” kỳ vọng sẽ thay đổi diện mạo công tác tuyển sinh đầu cấp, mang lại lợi ích thiết thực cho học sinh, phụ huynh và toàn ngành giáo dục.
