Lễ hội Đền Hai Giáp - Ba Giáp được đánh giá là lễ hội vùng đồng bằng văn hóa mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp, có giá trị lịch sử văn hóa lâu đời với những nghi thức trang nghiêm. Lễ hội thu hút nhiều du khách thập phương tham gia mỗi khi tổ chức.
Lễ hội truyền thống này có vai trò không hề nhỏ trong đời sống của người Việt Nam. Đặc biệt lễ hội đã đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tinh thần của đông đảo công chúng, đồng thời có tác động tới quá trình phát triển kinh tế - xã hội - chính trị của đất nước.
Lễ hội Đền Hai Giáp - Ba Giáp là giá trị lịch sử và cũng là hiện tượng văn hóa xã hội có mặt từ lâu đời của người dân xã Trung Đông, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định. Đó là biểu hiện sinh động của sắc thái văn hóa vùng miền và bản sắc văn hóa dân tộc của một vùng văn hóa đồng bằng Bắc Bộ. Nơi quy tụ nhiều dòng họ lớn tham gia.
Từ xa xưa, người dân An Mỹ đã có niềm tin mãnh liệt và sự thành kính thiêng liêng đối với thần thánh, tin rằng tổ tiên, dòng họ cũng là nơi bảo trợ tinh thần cho người đang sống. Việc tổ chức lễ hội Đền Ba Giáp được đánh giá là cội nguồn tri ân, công đức của các vị tiền nhân.
Lễ hội Đền Hai Giáp - Ba Giáp là sự tri ân công lao to lớn của công thần thời Trưng Vương là Huệ Trân Công chúa và Đà Giang trấn thủ Đại tướng quân. Đây là những vị tiền nhân đã có công đánh giặc ngoại xâm và tạo dựng lên mảnh đất An Mỹ có bề dày lịch sử thuộc một vùng đồng bằng Bắc Bộ.
Đền Hai Giáp và đền Ba Giáp đã được Nhà nước công nhận là di tích lịch sử văn hóa. Mang trong mình những giá trị lịch sử to lớn của người Nam Định nói riêng và người Việt Nam nói chung.
Du khách thập phương hứng thú khi chứng kiến những nghi lễ đậm văn hóa dân tộc.
Lễ hội dân gian tại đây, được nhấn mạnh tới giá trị nhân văn, đặc biệt là yếu tố văn hóa đạo đức trong tín ngưỡng dân gian có giá trị đặc thù nhằm củng cố, bảo vệ đức tin thiêng liêng trong cộng đồng, đồng thời cũng chứa đựng những chuẩn mực đạo đức, mang tính nhân loại. Đó là tình thương đồng loại, hướng thiện, ngừa ác…
Lễ hội dân gian Đền Hai Giáp - Ba giáp đã đáp ứng những nhu cầu về mặt tinh thần, tâm linh của các tầng lớp cư dân trong xã hội: nhu cầu được an ủi, chia sẻ, xoa dịu nỗi đau thương, mất mát nơi trần thế; ước mơ có điểm tựa tinh thần để đối mặt với những thách thức, rủi ro từ thiên nhiên và xã hội. Là “chất keo gắn kết cộng đồng”, “năng lượng tinh thần”, khuyến khích con người hướng thiện, vươn tới chân - thiện - mỹ, ba trụ cột quan trọng của văn hóa. Đó là nền tảng của tính nhân văn của nhân loại.
Việc công nhận di sản văn hóa Đền Ba Giáp là các thiết (đình, đền, miếu…) là không gian văn hóa -tâm linh mang tính thiêng liêng quy tụ lòng người.
Di sản văn hóa lễ hội tại An Mỹ là truyền thống, nghi thức thờ cúng, các loại lễ vật dâng cúng trong các thiết chế tôn giáo tín ngưỡng, các phong tục, tập quán địa phương, các kho tàng huyền thoại, truyền thuyết, thần phả, sắc phong.
Nhiều du khách thập phương đánh giá cao những giá trị văn hóa tại Đền Hai Giáp và Đền Ba Giáp. Du khách được biết đến những phong tục giàu giá trị tâm linh, của một vùng đất đồng bằng châu thổ sông Hồng.
Trường Sang
