Chúng mình cùng tìm hiểu về các loại hình múa rối trên thế giới nhé!
Rối ngón tay
Những con rối nhỏ, dễ thương và phù hợp với các ngón tay này được làm từ vải hoặc giấy. Miệng, mắt, tai… của con rối được vẽ hoặc sơn và phần đầu của chúng có một lỗ nhỏ để luồn ngón tay vào. Những con rối này tuy dễ làm, dễ sử dụng nhưng lại bị giới hạn về cử động vì chỉ điều khiển được trong một ngón tay hoặc bàn tay.
Rối tất (vớ)
Rối tất rất phổ biến vì chúng dễ làm và kỹ năng thao tác khá đơn giản. Người biểu diễn sẽ đút bàn tay vào bên trong chiếc tất, sau đó cử động tay để tạo biểu cảm cho nhân vật rối, đồng thời nói lời thoại. Rối tất chủ yếu được dùng để biểu diễn các tác phẩm nhỏ trong gia đình hoặc lớp học.
Rối găng tay
Có khá nhiều biến thể của rối găng tay. Các con rối thường được tạo cử động bởi ba ngón tay giữa chụm lại làm đầu, cổ; còn ngón cái và ngón út trở thành hai cánh tay của con rối.
Rối cánh tay
Con rối này tương tự rối tay nhưng có kích thước lớn hơn và đòi hỏi người biểu diễn phải sử dụng cả hai cánh tay. Một cánh tay đặt bên trong đầu con rối để điều khiển khuôn mặt; cánh tay còn lại sẽ đeo găng tay hoặc luồn vào tay áo đặc biệt gắn liền với con rối để tạo cử động cho tay của con rối. Nhờ vậy, con rối có thể thực hiện được các động tác tay linh hoạt hơn so với rối ngón tay, rối tất hay rối găng tay.
Rối dây
Rối dây là một trong những hình thức múa rối phức tạp nhất. Để thao tác một cách hiệu quả, rối được kiểm soát từ trên cao bằng dây. Thông thường, một con rối sẽ có tám dây cơ bản. Tuy nhiên, một số loại được thiết kế với ba mươi dây hoặc nhiều hơn.
Người điều khiển sẽ dùng một que gỗ trung tâm gắn liền với các que khác có dây đính vào tay, chân, đầu, lưng của con rối để điều khiển nó chuyển động trông như thật.
Rối bóng
Với loại hình nghệ thuật này, bóng của các nhân vật rối sẽ được phản chiếu trên phông vải hoặc giấy trắng và con rối được điều khiển bằng que. Rối bóng thường chỉ có hai màu đen - trắng nhưng đôi khi, người ta vẫn sử dụng nhiều màu sắc để tạo ra các hiệu ứng.
Rối nước
Rối nước được bắt nguồn từ văn hóa lúa nước của Việt Nam. Những con rối được đẽo bằng gỗ sung, dễ nổi trên mặt nước. Sân khấu dùng để biểu diễn rất đặc biệt, thường là thủy đình (bể chứa nước ngập ngang bụng). Các nghệ sỹ sẽ đứng sau bức mành để điều khiển con rối.
Nghệ thuật múa rối có từ bao giờ? Múa rối xuất hiện từ khoảng 3.000 năm trước. Có bằng chứng là múa rối đã được biểu diễn ở Ai Cập từ thời kỳ đầu niên đại 2000 BC (trước Công Nguyên). Những con rối làm bằng đất sét/ngà voi, có hình dạng khớp nối và dùng dây để điều khiển đã được tìm thấy trong ngôi mộ Ai Cập. Trải qua thời gian, nhiều hình thức múa rối mới đã xuất hiện. |