Các khối đá này nằm tại Vành đai đá xanh Nuvvuagittuq, bên bờ Vịnh Hudson, nơi từ lâu đã được biết đến là "kho báu" địa chất với nhiều loại đá cổ xưa. Tuy nhiên, việc xác định độ tuổi chính xác của chúng luôn là điều gây tranh cãi. Trước đây, một số nghiên cứu ước tính độ tuổi có thể lên tới 4,3 tỷ năm, nhưng còn nhiều nghi ngờ do các yếu tố nhiễm tạp chất trong mẫu.
Lần này, nhóm nghiên cứu do Giáo sư Jonathan O’Neil dẫn đầu đã dùng hai kỹ thuật xác định niên đại khác nhau để phân tích một mẫu đá magma – và kết quả từ cả hai đều trùng khớp: 4,16 tỷ năm.
Giáo sư Mark Reagan, chuyên gia tại Đại học Iowa nhận định: "Việc tìm thấy mẫu đá nguyên vẹn từ thuở sơ khai của Trái Đất là điều vô cùng quý giá. Chúng giúp chúng ta hiểu thêm về quá trình Trái Đất chuyển mình từ một hành tinh nóng chảy thành nơi có thể nuôi dưỡng sự sống."
So với các mẫu đá nổi tiếng trước đây như Acasta Gneiss (4 tỷ năm) hay tinh thể zircon ở Australia (4,4 tỷ năm nhưng không còn nguyên vẹn), đá Nuvvuagittuq có thể trở thành "ứng viên số một" cho danh hiệu vật thể đá cổ nhất hành tinh.
Tuy nhiên, phát hiện này cũng đi kèm với bài toán về bảo tồn. Vùng đất này thuộc cộng đồng người Inuit tại Inukjuak, và từng có các mẫu đá bị di dời khỏi vị trí gốc khiến người dân địa phương lo ngại. Đại diện quản lý đất đai, ông Tommy Palliser cho biết cộng đồng đang đề xuất thành lập công viên cấp tỉnh, vừa bảo vệ di sản tự nhiên, vừa cho phép nghiên cứu một cách hợp pháp và bền vững.
Đây không chỉ là một phát hiện địa chất đơn thuần mà còn có thể mở ra hiểu biết mới về lịch sử Trái Đất và điều kiện hình thành sự sống những câu chuyện đầy kỳ thú cho các bạn trẻ yêu thích khoa học và khám phá.
