Một nghiên cứu mới công bố trên Nature Astronomy ngày 16/6 cho biết, các nhà thiên văn học đã sử dụng hiện tượng chớp sóng vô tuyến nhanh (Fast Radio Bursts – FRB) để truy vết lượng vật chất baryon – các hạt cơ bản tạo nên nguyên tử – mà giới khoa học lâu nay chưa thể tìm thấy.
Nhóm nghiên cứu đã phân tích 69 vụ FRB phát ra từ các điểm xa xôi trong vũ trụ. Khi các xung sóng vô tuyến truyền qua không gian, chúng tương tác với khí giữa các thiên hà và bị làm chậm. Dựa vào mức độ trễ, các nhà khoa học ước lượng được mật độ vật chất dọc theo đường đi của FRB.
“Phần vật chất bị mất tích tồn tại chủ yếu dưới dạng khí mỏng, phân tán trong môi trường liên thiên hà. Đây là một mạng lưới sương mù kéo dài giữa các thiên hà”, GS. Liam Connor, nhà thiên văn học tại Đại học Toronto cho biết.
Ngoài ra, một phần nhỏ vật chất cũng được phát hiện trong các quầng khí bao quanh thiên hà, bao gồm cả Dải Ngân hà. Theo GS. Connor, các hiện tượng cực đoan như siêu tân tinh hay hoạt động của hố đen siêu khối có thể đã “thổi bay” lượng khí này ra khỏi thiên hà, khiến chúng trôi dạt vào không gian liên thiên hà.
Phát hiện này giúp giải đáp một trong những câu hỏi lớn của vật lý vũ trụ, đồng thời mở ra công cụ mới để đo lường lượng vật chất baryon còn thiếu trong vũ trụ bằng phương pháp thiên văn vô tuyến.
Proba-3 – dự án sử dụng vệ tinh tạo hiện tượng “nhật thực nhân tạo” – cũng đang được sử dụng để quan sát hiện tượng này, kết hợp cùng các dữ liệu FRB. Dù nguồn gốc của các vụ FRB vẫn là bí ẩn, nhiều nhà khoa học tin rằng chúng có liên quan đến sao neutron từ tính cao, tàn dư còn lại sau “cái chết” của các ngôi sao khổng lồ.
