Mưa lũ gia tăng hiểm họa cho trẻ em
Mưa bão, lũ lụt không chỉ gây hư hại nhà cửa, đường giao thông mà còn tạo nên “bẫy nước” nguy hiểm, cụ thể là nước dâng làm ao hồ tràn bờ, cống rãnh, kênh, rạch mương, rãnh thoát nước hố ga; xuất hiện các vũng ngập, đường ngập, cây đổ … Những nơi tưởng chừng quen thuộc này trở nên cực kỳ nguy hiểm đối với trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ.
Vào đầu tháng 10/2025, khi bão Matmo đổ bộ vào miền Bắc gây mưa lớn cho Hà Nội và nhiều tỉnh thành, một tai nạn thương tâm đã xảy đến. Ngày 5/10, Bệnh viện Nhi T.Ư tiếp nhận 2 bé sinh đôi bị tai nạn rơi xuống ao trong ngày Thủ đô bị ngập lụt diện rộng do mưa lớn kéo dài.
Trong đó, bé M.Đ được vớt lên trước, trong tình trạng tím tái, ngưng thở. Ngay tại hiện trường, gia đình đã tiến hành ép tim - thổi ngạt trong khoảng 10 phút theo các thông tin được giáo dục tuyên truyền. Tuy nhiên, do gia đình chưa thực hiện thành thạo các hướng dẫn, nên trẻ chưa có nhịp tim trở lại tại thời điểm đó. Trên đường di chuyển đến trạm y tế xã và bệnh viện địa phương, việc ép tim thổi ngạt liên tục được duy trì
Tại cơ sở y tế ban đầu, bé M.Đ tiếp tục được các bác sĩ cấp cứu khoảng 20 phút, trẻ có nhịp tim trở lại, được đặt nội khí quản, duy trì thuốc vận mạch và chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương. Tại đây, các bác sĩ áp dụng mọi biện pháp hồi sức tích cực như: hỗ trợ chức năng đa cơ quan bằng thở máy, lọc máu và kiểm soát thân nhiệt theo đích. Tuy nhiên rất đáng tiếc, sau 4 ngày điều trị, trẻ đã rơi vào tình trạng suy đa cơ quan, tổn thương não, hôn mê sâu và không qua khỏi.
Người anh song sinh đuối nước cùng thời điểm, được vớt lên sau M.Đ và đưa đi cấp cứu tại bệnh viện địa phương trong thời gian lâu hơn (ước tính khoảng 45 phút). Mặc dù trẻ có nhịp tim trở lại, tuy nhiên khi chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương, trẻ đã hôn mê sâu, đồng tử giãn tối đa, xác định tình trạng mất não, vì vậy, gia đình xin về trong đêm. Nguyên nhân tử vong của hai trẻ được xác định là do tổn thương não không hồi phục và suy đa cơ quan do thiếu oxy não kéo dài.
Từ trường hợp tai nạn đau lòng trên, có thể thấy mưa lũ chính là thời điểm "nóng" với nguy cơ tai nạn, đuối nước ở trẻ em. Việc giám sát, phòng ngừa không kỹ lưỡng, đặc biệt ở những vùng trũng, ao hồ, khu vực ngập nước có thể nhanh chóng biến một phút chủ quan thành mất mát vĩnh viễn.
Trang bị kỹ năng cần thiết cho người lớn và trẻ em
Trước những thách thức trong công tác phòng chống tai nạn thương tích và đuối nước, Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế) khuyến cáo, các địa phương, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh, chính quyền các cấp, các đoàn thể xã phường cũng vào cuộc: tuyên truyền, dựng biển cảnh báo, kêu gọi gia đình giám sát trẻ, hạn chế để trẻ em chơi, tắm, bơi ở sông, ao, hố ga, khu vực ngập nước sau bão - đặc biệt trong mùa mưa lũ.
Tiến sĩ, Bác sĩ Trần Đăng Khoa - Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em Bộ Y tế, cho biết: “Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong phòng, chống đuối nước trẻ em, song vẫn còn nhiều thách thức. Bộ Y tế đã có văn bản gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị ưu tiên nguồn lực, thực hiện các giải pháp hữu hiệu, tăng cường truyền thông, thúc đẩy hợp tác đa ngành và mở rộng các mô hình hiệu quả phòng, chống đuối nước cho trẻ em”.
Tuy nhiên, vấn đề phòng chống đuối nước chỉ thực sự hiệu quả khi gia đình, những người gần gũi với con cái hằng ngày, tăng cường, quản lý giám sát trẻ chặt chẽ, đồng thời phải có kiến thức để bảo vệ trẻ em tránh khỏi những hiểm họa. Trong đó cha mẹ cần phải chú ý những vấn đề cụ thể như: phải luôn để ý, giám sát trẻ mọi lúc, mọi nơi; di chuyển nơi vui chơi, sinh hoạt của trẻ lên cao, cách xa khu vực ngập nước; giáo dục trẻ không đến gần ao hồ, cống rãnh và những vùng đang bị ngập; xô, chậu, chum, bể chứa nước phải được đậy nắp; ao, hồ, giếng khơi cần có rào chắn, đảm bảo trẻ nhỏ không thể tự ý đi vào.
Đặc biệt, nhà trường và gia đình nên chủ động giáo dục kiến thức, kỹ năng (học sinh từ lớp 1) về phòng chống đuối nước và dạy trẻ bơi an toàn. Giáo dục, hướng dẫn cho trẻ lớn nhận biết các nơi nguy hiểm có nguy cơ cao xảy ra đuối nước, không tự ý tắm, chơi đùa ở những nơi có vùng nước nguy hiểm, không trêu đùa, xô đẩy khi bơi.
“Mỗi trường hợp tử vong do đuối nước là một bi kịch đau thương nhưng có thể phòng tránh. Chúng tôi kêu gọi cha, mẹ, nhà trường, cộng đồng và chính quyền địa phương cùng hành động phòng, chống đuối nước cho trẻ em, đặc biệt tại vùng nông thôn và khu vực có nhiều ao, hồ, sông, suối… để hướng tới mục tiêu không còn trẻ em bị đuối nước”, Tiến sĩ, Bác sĩ Trần Đăng Khoa nói.
